Trong cuộc sống, và trên con đường tu học, chúng ta vẫn thường nghĩ rằng sự thành đạt hay tiến bộ phải được đi kèm theo với một kinh nghiệm phi thường nào đó.  Nhưng trong lúc mơ tưởng đến những việc cao xa, ta có thể quên rằng mình vẫn có thể có một hạnh phúc rất sâu sắc trong một hiện tại rất bình thường.  Sống toại nguyện và thư thái được trong ngay bây giờ và ở đây mới là một điều phi thường nhất.

Xin mời các bạn nghe bà Sylvia Boorstein chia sẻ kinh nghiệm của mình về “Không Có Một Cây Tùng Rực Lửa”

--- oOo ---

Nhà văn nữ Annie Dillard đã có một ảnh hưởng rất lớn đối với tôi vào những năm tôi mới bắt đầu bước chân vào con đường tu tập.  Tôi đã đọc quyển "Pilgrim at Tinker Creek", Người Hành Hương tại Tinker Creek, của bà rất nhiều lần.  Trong quyển ấy có một đoạn đã làm tôi xúc động thật mạnh.  Bà viết, có một lần trong khi đi trong rừng, trên đường trở về căn nhà gỗ của mình tại con suối Tinker Creek, nơi đây bà sống suốt một năm trời trong rừng vắng giữa thiên nhiên.  Có lẽ là trong lúc ấy tâm bà rất tĩnh lặng, sự chú ý của bà rất cao, và bà đã có thể tiếp xúc được với mọi vật đang có mặt chung quanh mình.

          Ngày hôm ấy trên đường trở về căn nhà gỗ của mình, bà chợt thấy một cây tùng bên đường bốc rực lửa.  Tôi biết, khi đọc những dòng ấy, không phải bà Annie Dillard muốn nói là cây tùng ấy đang thật sự bốc cháy.  Nhưng có lẽ bà muốn diễn tả cây tùng ấy có tỏa ra một hào quang hoặc một ánh sáng chói chang nào đó.  Sự kiện ấy, tự chính nó, tôi nghĩ không có gì là lạ thường hết, cũng vì bà đã nhìn nó bằng một con mắt tươi mới và trong sáng.  Bà Dillard diễn tả lại giây phút ấy như có một năng lượng chuyển hóa rất lớn đối với mình, và ảnh tượng ấy đã tạo một ấn tượng rất sâu sắc trong tâm bà.

Cây tùng nào của tôi

Và tôi cũng muốn mình sẽ có được một cây tùng rực lửa giống như thế.  Tôi nghĩ rằng nếu tâm ta tĩnh lặng đủ, thì vạn vật sẽ bùng sáng lên như một ngày lễ lớn, có hoa đăng rực sáng trong tâm, không cần biết bên ngoài đang là đêm hay ngày.  Tôi muốn thế giới của mình sẽ được bừng sáng và rực rở màu sắc.

          Trên con đường thiền tập, đôi khi tôi cũng có lúc kinh nghiệm được những giây phút có những sự kiện thú vị xảy ra trong thân và tâm.  Có lúc tôi cảm thấy cơ thể mình lâng lâng vui sướng, thân tôi rung động mạnh vì một niềm hỷ lạc, màu sắc chung quanh tôi dường như sắc sảo hơn, đường viền của những chiếc lá chừng như rõ nét hơn.  Thực phẩm có những hương vị thơm ngon hơn bình thường.  Nhưng nó không có nghĩa là một trái táo khô sẽ trở nên mọng nước hơn.  Một trái táo khô sẽ vẫn là một trái táo khô, tôi biết vậy.  Và hương vị ngọt ngào cũng sẽ chỉ vẫn là hương vị ngọt ngào, và tôi cũng biết vậy. Nhưng không có gì bốc lửa, không có gì tỏa hào quang, và cũng không có một trời hoa pháo nào xảy ra trong tâm tôi. 

Toại nguyện trong bây giờ và ở đây

Có một lần trong một khóa thiền, tôi đi dạo ra bên ngoài tu viện và ngồi xuống trên một chiếc băng gỗ cạnh cửa sau, chờ vài phút trước giờ ăn trưa.  Ngày hôm ấy trời có nhiều sương mù và đầy mây xám.  Tu viện là một tòa nhà cũ kỹ nằm yên trong một khung cảnh tĩnh mịch và vắng vẻ.  Trời tháng hai California xám xịt và u ám.  Chiếc băng ghế dài lạnh lẽo.  Phía trước mặt tôi là một thân cây khô, vẫn còn trơ trọi vì những nụ lá xanh chưa nở.  Tôi tự nghĩ, "Không biết đây có phải là cây tùng của mình không!"

          Tôi nhắm mắt lại và trở về với hơi thở của mình.  Tôi cảm nhận được thân mình đang ngồi trên chiếc ghế dài lạnh.  Tôi cảm xúc được không khí ẩm ướt chung quanh mình.  Tôi cảm thấy rất thư thái.  Tôi bắt đầu thấy thích băng ghế lạnh, tôi thích sự cứng chắc của nó, tôi thích hơi sương lành lạnh chung quanh tôi.  Tôi ý thức là mình đang có hạnh phúc.  Tôi cảm thấy hơi đói nhưng vẫn thấy là hạnh phúc.  Rồi chuông báo hiệu giờ ăn trưa vang lên.  Tôi nghe tiếng chuông, tôi thích âm thanh ấm áp ấy, nhưng tôi không cảm thấy có một sự thúc đẩy nào bảo tôi phải đứng dậy để đi vào trong sắp hàng.  Tôi vẫn ngồi yên. 

Đột nhiên, tôi ý thức được đây là một kinh nghiệm khá đặc biệt, và sự kiện là không có một sự thúc đẩy nào khởi lên bắt tôi đi làm một chuyện khác, là phi thường lắm!  Tôi nghe một tiếng chuông báo gọi tôi đi vào nhà làm một công việc thú vị hơn, trong một khung cảnh ấm áp hơn.  Và dù vậy trong tâm tôi không hề có một ý muốn nào khởi lên bảo tôi phải thay đổi hoàn cảnh hiện tại của mình.  Tôi đang hoàn toàn toại nguyện và hạnh phúc.  Tôi tự nghĩ, "Hay thật!  Toại nguyện là một trạng thái tâm thức kỳ diệu nhất.  Nó lạ thường vô cùng."  Tôi lại nghĩ, "Có lẽ đây là giây phút giác ngộ của tôi.  Có lẽ khi tôi mở mắt ra, thân cây trước mặt tôi sẽ ngời sáng và tỏa chiếu hào quang."  Tôi rụt rè và từ từ mở mắt ra.  Thân cây trước mặt tôi vẫn không có một chút gì thay đổi, nó vẫn trơ trụi và thật tầm thường. Nhưng tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc.

Hạnh phúc vẫn đang hiện hữu

Thỉnh thoảng trong tôi cũng vẫn có một mơ tưởng về một cây tùng rực lửa.  Thường thường, những khi tôi cảm thấy tâm mình thật tĩnh lặng và an lạc, tôi lại có một ý nghĩ, "Cảm giác này thật kỳ diệu, có lẽ bây giờ là lúc cây tùng bốc lửa của mình sẽ xuất hiện đây!"  Nhưng điều ấy chưa bao giờ xảy ra!  Mà thật ra tôi nghĩ đó cũng là một điều may mắn cho tôi.  Vì nếu như tôi có thấy được một lần, nó chắc chắn sẽ không kéo dài lâu và cũng sẽ qua đi, và rồi tôi lại bắt đầu tìm kiếm để mong được thấy thêm một cây tùng khác nữa.  Nó sẽ thành một chướng ngại lớn.

Bạn biết không, những cây tùng rực lửa của bà Dillard ấy hiếm hoi và khó xảy ra lắm.  Nhưng những giây phút an lạc thì lúc nào cũng có thể hiện hữu trong mỗi giây mỗi phút trong cuộc đời mình.  Thật ra, mỗi giây phút của ta đều có tàng chứa sự an lạc.  Sở dĩ ta không tiếp xúc được với chúng, cũng bởi vì tâm ta vẫn chưa dừng lại được đó thôi.

Nguyễn Duy Nhiên