Những điều cần biết về tham thiền của Phật giáo

Thiền, Phạn ngữ là dhyana (thiền-na), Pali ngữ là jhana, Hán dịch (dịch ý) là tĩnh lự (tịnh tâm suy xét/gột sách tất cả tạp niệm). Thiền, có mặt khắp nơi, xưa nay hệt như nhau. Thiền sư Thanh Nguyên nhà Đường nói: Thiền chính là tâm của chúng ta. Cái tâm này là chỉ cho “chân tâm” - trái tim chân thật trú ẩn dưới đáy sâu thẳm tâm hồn chúng ta. Chân tâm này, siêu vượt hết thảy sự tồn tại hữu hình, lại lộ bày trong vũ trụ vạn hữu, cho dù là cuộc sống hằng ngày trông giống như rất đỗi bình thường, nhưng khắp nơi tràn ngập thiền cơ. Vì thế, Lục Tổ Đại sư Huệ Năng nói: “Đạo do tâm ngộ, khởi tại tọa dã?”

Xem tiếp »

Từ bi tức là Quán Thế Âm
28/11/2017
Khi đang chú tâm cầu nguyện, tâm mình trở nên chuyên nhất. Đó là nhân duyên giúp Phật cứu mình dễ dàng. Kinh Pháp hoa, phẩm Phổ môn nói “Nếu có vô lượng trăm nghìn muôn ức chúng sinh chịu khổ não, nghe Quán Thế Âm Bồ-tát này một lòng xưng danh. Quán Thế Âm Bồ-tát tức thời xem xét tiếng tăm kia, đều đặng giải thoát”. Đứng ở cái thế đối đãi nhị...
Chùa Nam Hoa – ngôi cổ tự của Thiền tông Nam phái
09/11/2017
Chùa Nam Hoa tọa lạc tại thị trấn Tào Khê (漕溪), huyện Khúc Giang (曲江), cách thành phố Thiều Quang (韶关市) 25 km về phía Đông nam, thuộc tỉnh Quảng Đông. Ngôi chùa này vốn do một Tăng sĩ người Ấn Độ tên là Trí Nhạc Tam tạng (智樂三藏; chưa tìm được tên gốc tiếng Ấn Độ) thành lập vào năm Thiên Giám nguyên niên (502) đời vua...
Tầm nhìn của Tổ Khánh Hòa trong mục tiêu phổ biến Tam tạng Kinh điển
31/10/2017
Tổ Khánh Hòa (1877-1947) là một trong những vị tổ khai sơn công cuộc chấn hưng Phật giáo ở Nam Bộ. Một trong những đóng góp lớn của ngài là nỗ lực “cất nhà thư xã thỉnh ba tạng kinh để làm tài liệu nghiên cứu, phiên dịch ra Việt văn để phổ biến ra thập phương bá tánh” (1). Đóng góp này của Hòa...
Văn hóa Phật giáo và xã hội hài hòa: Thông qua “tín ngưỡng” để thúc đẩy xã hội hài hòa
02/07/2017
Tín ngưỡng là “linh hồn” của đời sông tinh thần con người, cũng là bộ phận cấu thành quan trọng của một xã hội hài hòa. Bởi vì sự hài hòa của xã hội không chỉ là sự giàu có về mặt vật chất, mà quan trọng hơn cả là sự giàu có trên mặt tinh thần; chỉ khi văn hóa vật chất và văn hóa...
Tiếp nhận thơ Thiền Lý-Trần nhìn từ phía nội điển
12/06/2017
Nội điển, theo truyền thống Văn học Đại thừa, Pāli (Therāvāda) và kể cả văn học Phật giáo nhìn từ phía thế tục đều có chỗ gặp nhau là: nghĩ cổ (sửa một ít thành phiên bản mới) trong sáng tác;tập chú trong nghiên cứu, chú giải (Tường giải học); thi cử quy phạm từ chương (Từ chương học); đối với khu vực chịu ảnh hưởng...
Tiếp nhận thơ Thiền Lý-Trần nhìn từ phía tương quan so sánh thi học thiền tông
22/03/2017
Tiếp nhận thơ Thiền Lý-Trần là vấn đề ít nhiều còn bỏ ngỏ. Vận dụng lý thuyết tiếp nhận hiện đại (Receptive Esthetics), các nhà nghiên cứu thường xem xét vấn đề ở 3 điểm: giải mã văn bản thơ Thiền; lịch sử tiếp nhận qua các thời đại văn học và cách đọc của từng loại hình người đọc. Do thơ...
Chuyên ngõ nghèo của Nguyễn Xuân Khánh dưới góc nhìn Phật học
14/03/2017
Cuốn tiểu thuyếtChuyện ngõ nghèo của Nguyễn Xuân Khánh xuất bản tháng 8 năm 2016 đã tạo ra một sự bất ngờ cho độc giả. Với văn phong hoàn toàn khác lạ so với những cuốn tiểu thuyết mang đề tài lịch sử đồ sộ như Hồ Quý Ly (2001), Mẫu Thượng Ngàn (2005), Đội gạo lên chùa (2011), Chuyện ngõ nghèo là một câu...
Thơ Nhất Hạnh: những hóa thân mầu nhiệm
20/02/2017
Thiền sư Nhất Hạnh là một tác gia lớn của văn hóa Việt Nam. Ông cũng là một nhà thơ hiện diện trong đời sống văn học đã hơn sáu thập niên. Ngoài ba tập thơ xuất bản thời trẻ mà trước đây ít người được biết (Tiếng địch chiều thu, NXB.Long Giang, Sài Gòn, 1949; Ánh xuân vàng, ký bút danh Hoàng Hoa, NXB.Long Giang, Sài Gòn, 1950;...
Thiền và thơ tương thông
10/12/2016
Phật giáo và thơ có ảnh hưởng lớn đến văn hóa phương Đông từ lâu đời. Phật giáo bắt nguồn từ Ấn Độ, cuối thời Tây Hán truyền nhập Trung Quốc, sau đó truyền đến Nhật Bản và nhiều quốc gia châu Á khác trong đó có Việt Nam. Bắt đầu từ thế kỷ XIX, Phật giáo phát triển đến các nước Âu – Mỹ. Cùng với các tôn giáo Nho, Lão của Trung Quốc, Thần đạo...
Nghiệp và tự do ý chí
18/11/2016
Nghiệp là một trong những học thuyết quan trọng trong những tôn giáo chính của Ấn Độ, tuy nhiên có sự khác nhau về khái niệm nghiệp giữa các tôn giáo này. Niềm tin rằng con người mang theo phước đức hay tội lỗi sang đời sống kế tiếp đã xuất hiện trong Veda; dù rằng Veda nhấn mạnh vào sự tế lễ, xem đây như cách thức chính cho việc nhận lấy sự ân...