Thiền đạo và vẻ đẹp thi ca qua Ngữ lục của Thiền Lão thiền sư

THIỀN ĐẠO VÀ VẺ ĐẸP THI CA  QUA NGỮ LỤC CỦA THIỀN LÃO THIỀN SƯ  PGS.TS. NGUYỄN CÔNG LÝ*            1. Tài liệu xưa nhất hiện còn có nêu thông tin về Thiền sư Thiền Lão là sách Thiền uyển tập anh ngữ lục (禪苑集英語綠), chép hành trạng các thế hệ truyền thừa các dòng Thiền ở Việt Nam từ nửa cuối thời Bắc thuộc cho đến các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý và đầu Trần (tức từ cuối thế kỷ thứ VI đến đầu thế kỷ XIII) với 68 tiểu truyện các vị thiền sư thuộc hai dòng Thiền: dòng Tỳ-ni-đa-lưu-chi, dòng Vô Ngôn Thông; còn về dòng Thảo Đường thì chỉ liệt kê tên các thế hệ truyền thừa. Tác phẩm có thể được viết từ cuối thế kỷ XII, XIII và hoàn

Xem tiếp »

Hối hận không kịp
28/08/2021
Nói một cách dễ hiểu rằng trong tâm của mỗi người đều tồn tại một vị Thượng đế nhân từ, và cũng tồn tại một con quỷ gian ác; hay nói cách khác, trong tâm con người vừa tràn đầy nhân tính hướng thiện, lại vừa ẩn náu ác niệm rục rịch manh động. Một người muốn loại bỏ những cám dỗ quyền lực danh vọng, không sa ngã, không đắm chìm, làm một người quân tử...
Về Những Minh Họa Từ Thiền Uyển Tập Anh
05/08/2021
Kể từ khi được Ông Trần văn Giáp tình cờ phát hiện từ đống giấy vụn của một gánh hàng vụn phế thải, sau đó được công bố bởi trường Viễn đông Bác cổ,[1] Thiền uyển tập anh trở thành tư liệu cơ sở cho các khảo cứu về lịch sử Phật giáo Việt Nam từ khởi nguyên cho đến thế kỷ 13, cũng như các sinh hoạt chính trị, xã hội, tôn giáo...
Như giọt sương đọng trên đầu ngọn cỏ
03/08/2021
1. Hình ảnh trong đầu đề bài viết là lấy ý ở câu cuối trong bài kệ của Thiền sư Vạn Hạnh (?-1025) đã đọc cho đồ đệ nghe trước phút ngài lâm chung (kệ Thị tịch): 示弟子 身如電影有還無, 萬木春榮秋又枯. 任運盛衰無怖畏, 盛衰如露草頭鋪. Thị đệ tử Thân như điện ảnh hữu hoàn vô, Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô. Nhậm vận thịnh suy vô bố uý, Thịnh suy như lộ...
Vài nét về văn học Pāli
06/07/2021
Văn học Pāli có giá trị rất lớn trong nền văn học Phật giáo. Giá trị này chính yếu nằm ở nơi những lời dạy thâm sâu nhưng cũng đầy thiết thực được lưu giữ trong đó. Việc nghiên cứu văn học Pāli là điều cần thiết, qua đó nhằm duy trì mạng mạch Phật pháp, vì giáo lý là chỗ nương tựa để tu tập, là bậc thầy cho hàng hậu học. Như vậy, văn học Pāli...
 Những đóng góp của Thiền sư Tiên Giác - Hải Tịnh đối với Phật giáo Nam Bộ
28/06/2021
Thiền sư Tiên Giác - Hải Tịnh là một vị Tăng cang tại kinh đô Phú Xuân (Huế). Sau thời gian làm Tăng cang ở đó, ngài trở về Nam Bộ tiếp tục sứ mệnh truyền bá Chánh pháp và phát triển Phật giáo. Nhận thấy rằng đời sống của hàng Tăng sĩ tại Nam Bộ phần lớn thiên về cúng tế hơn là giảng kinh...
 Nguồn gốc và sự phát triển tín niệm và hình tượng của Bồ-tát Phổ Hiền
19/05/2021
Bồ-tát Phổ Hiền là đối tượng thờ tự phổ biến ở nhiều quốc gia, mỗi nơi đều có một hay nhiều tôn danh khác nhau. Nguyên trong Phạn ngữ, Ngài được gọi là Samantabhadra, Visuabhadra; Nhật: Fugen Bosatsu; Hàn: Bohyun Bosal/ Pohyon; Tây Tạng: Kun-Tubzang-po; Thái Lan: Prak-Sả-Măn-Taphach-phô-thi-sạch;...
Tỉnh Thức Với Tâm Không Biết
07/05/2021
Chủ đề bài này là nói về tỉnh thức với tâm không biết. Như thế, nghĩa là những gì rất mực mênh mông, vì cái biết luôn luôn là có hạn, và cái không biết luôn luôn là cái gì của vô cùng tận. Cũng là một cách chúng ta tới với thế giới này như một hài nhi, rất mực ngây thơ với mọi thứ trên đời. Và vì, bài này được viết trong một tỉnh thức với...
Về vụ án có liên quan đến vị Hòa thượng và con bò trong tác phẩm Nho Lâm Ngoại Sử của Ngô Kính Tử
27/04/2021
Ông Trần Xuân Đề, tác giả sách Lịch Sử Văn Học Trung Quốc nơi Chương XIV, giới thiệu tác phẩm Nho Lâm Ngoại Sử của Ngô Kính Tử (1701-1754), Phần 2: Bàn Về Nội Dung, Mục a: “Thái độ của tác giả đối với chế độ khoa cử và lễ giáo phong kiến”, đoạn cuối của Mục này, trên Luận...
Niềm tin: Chiếc gậy giúp sức tiến lên phía trước
17/04/2021
Niềm tin như là một chiếc gậy chống. Lúc bạn bị vấp ngã, hoặc gặp những khó khăn gian khổ, thì nó có thể chống đỡ thân thể của bạn, khiến bạn không đến nỗi bị chao đảo; gìn giữ tâm hồn của bạn, khiến cho bạn không đến nỗi phải tuyệt vọng. Ngộ nhỡ bị vấp ngã rồi, thì nó cũng có thể làm điểm tựa cho bạn, khiến bạn có thể...
Tìm hiểu nguyên nhân tạm dừng chức vụ Tăng cang của thiền sư Tiên Giác = Hải Tịnh
12/03/2021
Thiền sư Tiên Giác - Hải Tịnh, thế danh Nguyễn Tâm Đoan, sinh ngày 30 tháng 5 năm Mậu Thân (1788), tại huyện Kiến An Thuận Đạo, phủ Tân Bình, tỉnh Gia Định. Thân phụ họ Nguyễn, tên gọi là Cẩm, làm quan dưới triều Nguyễn và được vua sắc phong tước Hầu