Minh Thạnh

Hiện nay, cũng đã có một số chùa tổ chức tết trung thu cho thiếu niên nhi đồng. Tuy nhiên, cũng có không ít chùa để ngày lễ trung thu trôi qua như một ngày rằm bình thường trong năm. Theo chúng tôi, đó thật là điều đáng tiếc.

Tổ chức trung thu không chỉ là cuộc vui cho thiếu niên nhi đồng, không chỉ là nhảy múa ca hát rước đèn, mà trên hết, nên xem trung thu như là dịp tập họp các em đến chùa, lấy nhà chùa làm nơi gặp gỡ trong ngày hội truyền thống dân tộc dành cho tuổi nhỏ, làm các em quen với nhà chùa, quen với tăng ni, gieo duyên với Phật pháp, cùng nhau kết bạn trong môi trường đạo vị.

Tổ chức trung thu tại chùa là một việc vừa có ý nghĩa gắn nhà chùa với sinh hoạt truyền thống dân tộc, vừa có tác động củng cố vai trò một tâm sinh hoạt văn hóa của nhà chùa. Tuy nhiên, trên hết phải thấy rằng tập họp được thiếu niên nhi đồng đến chùa là đã tạo ra cơ duyên hoằng pháp, hóa đạo. Trung thu ở nhà chùa dĩ nhiên cũng có rước đèn, phá cổ, quà bánh, văn nghệ, nhưng sẽ còn có lễ Phật, tụng kinh ngày rằm, thuyết pháp. Tất cả những điều đó sẽ mang đến cho các em nhân duyên với đạo pháp, góp phần ươm những mầm măng Phật giáo cho tương lai.

Nhà chùa tổ chức trung thu thì thật là một việc làm thích hợp, vì ngày rằm vốn đã là ngày lễ Phật giáo. Chỉ cần lồng đèn, đội lân, một ít quà tặng, bánh ngọt trái cây cho một bữa liên hoan nhỏ là thành trung thu, cộng vào với sinh hoạt thông lệ của nhà chùa ngày rằm.

Điều trớ trêu là không ít trường hợp ngày rằm tháng 8, nhưng con em gia đình Phật tử lại đến nhà thờ vui tết trung thu, vì nhà chùa không tổ chức, mà nhà thờ lại tổ chức. Điều này dễ thấy trong các khu vực quận 8, quận Tân Bình, quận Thủ Đức… TPHCM, nơi có nhiều xóm đạo. Hầu như nhà thờ nào cũng tổ chức và tập trung tất cả thiếu niên nhi đồng ở các khu vực lân cận đến nhà thờ vui trung thu. Đây được xem là cơ hội để tôn giáo phương Tây vốn xa lạ với truyền thống dân tộc trở nên dân tộc hơn, truyền thống hơn. Điều đó được trình bày không những trong mắt các em thiếu niên nhi đồng mà còn dưới mắt các bậc phụ huynh.

Trẻ em, gia đình Phật giáo đến nhà thờ nhất là các em, thì cha mẹ cũng đến theo. Ngày lễ trung thu ở nhà thờ như đã thấy tổ chức được tôn giáo hóa một cách khéo léo, tế nhị. Điều này cũng phục vụ mục tiêu cải đạo. Sự ngăn cách với người đi đạo trong lễ hội truyền thống dân tộc như thế này đương nhiên bị xóa bỏ. Sinh hoạt nhà thờ trở nên gần gũi với người Phật giáo, đồng thời, lại chuyển tải các giá trị của đạo Ca tô La Mã.

Đêm 14, rằm tháng Tám, đến các nhà thờ ở Tân Bình, thì sẽ thấy các đám rước tôn giáo dưới hình thức rước đèn trung thu, dành cho đông đảo các em thiêu niên nhi đồng và các bậc phụ huynh, gồm cả rất nhiều gia đình theo đạo Phật. Người ta rước thánh giá, mô hình nhà thờ, đền thánh Phê rô ở Vatican… tạo hình bằng lồng đèn. Vì là rước đèn trung thu nên không cần phép tắc nhiêu khê gì cả. Đây cũng là dịp biểu tượng lực lượng thiếu nhi thánh thể trên đường phố.

Vậy là trung thu thành đêm rước lễ tôn giáo, mà điều đáng lưu ý là đi rước gồm cả con em và phụ huynh gia đình Phật tử. Họ tận dụng các phương tiện tôn giáo như thắp nến, đội kèn tây, đội trống ếch… Đáng buồn là đám rước như thế đi ngang những ngôi chùa đóng cửa im lìm trong đêm rằm sau khóa lễ.

Thôi thì ở đây chúng ta không nói tới chuyện cạnh tranh, vì người đạo Phật có phần giải cạnh tranh, bất tranh, hoan hỷ. Tuy nhiên, cũng cần có một cái nhìn như thị tri kiến, biết cái gì đang xảy ra, đúng với bản chất sự thật vốn có của nó. Nhất là cái nhìn cơ duyên hoằng pháp. Vì vậy, nếu không nhìn vấn đề với quan điểm giữ đạo thì cũng phải với quan điểm hóa đạo. Trong khi đó, phát quà trung thu cho thiếu nhi là chuyện bố thí hoan hỷ nhà chùa cũng rất nên làm. Điều phù hợp với tinh thần đạo Phật, với truyền thống dân tộc thì chúng ta nên giữ, mà có thể tạm để qua một bên những việc như cải đạo.

Mong rằng trung thu năm nay sẽ có nhiều ngôi chùa sáng đèn trong đêm rằm, sân chùa rộn rã tiếng cười đùa ca hát trong trẻo của trẻ nhỏ, các em thiếu niên nhi đồng gặp nhau tụng kinh nghe pháp Phật và vui ngày hội.

Mong rằng đêm hội rằm trung thu ở chùa sẽ là những kỷ niệm đẹp cho nhiều thế hệ thiếu niên nhi đồng trên bước đường vào đời. Đêm hội trung thu sẽ tạo được sự gắn bó của các em đối với truyền thống dân tộc và đạo pháp qua những sinh hoạt vui tươi, sinh động nhất.

MT