Tác giả: Paul Root Wolpe

Việc cho phép nhà cầm quyền thăm dò tâm trí chúng ta, sẽ là dấu chấm hết đối với ngay cả ảo tưởng về tự do cá nhân và trao cho họ quá nhiều quyền đến mức rất dễ bị lạm dụng.

Thời đọc tâm trí đang đến...

"Ý nghĩ của tôi, chúng lang thang tự do. Nào ai có bao giờ đoán nổi chúng?"

Đó là lời của một bài dân ca Đức. Nhưng hãy tưởng tượng sống trong một thế giới mà ai đó có thể đoán ý nghĩ của bạn, hay thậm chí hiểu rõ chúng. Một thế giới mà khoa học có thể xâm nhập vào những nơi thầm kín nhất trong bộ não bạn và "moi" ra thông tin mà bạn nghĩ là riêng tư và không thể tiếp cận.

Ý tưởng đó có khiến bạn lo lắng?

Nếu vậy, hãy bắt đầu lo lắng dần là vừa. Thời đọc tâm trí chẳng còn bao xa.

Khoa học thần kinh đang tiến bộ nhanh chóng đến mức, trong điều kiện nhất định, các nhà khoa học có thể sử dụng công nghệ chụp ảnh não tinh vi để quét bộ não và xác định xem bạn có thể hiểu một ngôn ngữ nào đó, từ ngữ mà bạn đang nghĩ đến là gì, hay ngay cả điều bạn đang mơ về trong khi ngủ.

Nghiên cứu này vẫn mới mẻ, và các loại thông tin mà các nhà khoa học có thể tìm thấy thông qua hình ảnh quét não vẫn còn đơn giản. Tuy nhiên, tốc độ tiến bộ gần đây của khoa học thần kinh vô cùng đáng kinh ngạc và các nghiên cứu mới được công bố liên tục.

Trong một thí nghiệm, các nhà nghiên cứu tại Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) quan sát hình ảnh não bộ của những người tham gia trong khi họ đang nghĩ đến một số đối tượng thông thường - động vật, các bộ phận cơ thể, các công cụ, rau - và ghi lại khu vực não nào của họ kích hoạt khi họ nghĩ về từng đối tượng.

Các nhà khoa học nghiên cứu mô hình hoạt động của não trong khi người tham gia nghĩ về khoảng 58 đối tượng như vậy. Tiếp đến, họ dự đoán não của người đó sẽ trông thế nào nếu đưa cho họ một đối tượng hoàn toàn mới, chẳng hạn "cây cần tây".

Nhóm nghiên cứu dự đoán chính xác đến mức đáng ngạc nhiên.

Chỉ mới vài năm trước đây, nhiều học giả còn cho rằng chúng ta sẽ không bao giờ tiến xa được đến vậy. Vậy mà giờ chúng ta đã có thể "đọc vị" những từ ngữ mà bạn đang nghĩ đến. Liệu có còn lâu nữa sẽ đến ngày chúng ta có thể đọc được những suy nghĩ phức tạp?

Trong một thí nghiệm khác, các nhà nghiên cứu tại Viện Tâm thần học Max Planck tại Munich, Đức, tìm một nhóm "những người mơ tỉnh táo" - những người vẫn nhận thức được rằng họ đang mơ và thậm chí duy trì một số kiểm soát đối với giấc mơ của họ trong khi ngủ.

Nhóm nghiên cứu yêu cầu các đối tượng này nắm chặt tay phải hoặc tay trái trong giấc mơ của họ, sau đó quét não họ trong khi họ ngủ. Vỏ não vận động của đối tượng, - khu vực não bộ điều khiển chuyển động - sáng lên theo cùng một cách thức như khi một người nắm chặt bàn tay trái khi tỉnh táo - mặc dù bàn tay thực tế của đối tượng đang ngủ chưa bao giờ chuyển động.

Kết quả hình ảnh cho thấy các đối tượng đã mơ đang siết chặt tay trái của họ.

Trong suốt lịch sử nhân loại, những hoạt động bên trong tâm trí của chúng ta là không thể nhìn thấu, chỉ riêng mình ta (và có lẽ thêm Chúa Trời) biết. Không ai có thể nhìn thấy những gì bạn đang nghĩ, hoặc biết những gì bạn đang cảm thấy, trừ khi bạn muốn tiết lộ với họ.

...nhưng có nên cho phép nó xảy ra?

Trong thực tế, ý tưởng rằng có thể giải mã những gì đang xảy ra trong cái bộ não nằm giữa hai tai chúng ta dường như là một nhiệm vụ bất khả thi, thậm chí là một vài thập kỷ trước đây.

Nhưng giờ đây, lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, chúng ta đang nhìn chăm chú nhìn vào mê cung tâm trí và "moi" ra thông tin, có lẽ ngay cả thông tin mà bạn chẳng hề mong người khác đọc được.

Các nhà thần kinh học đang tích cực phát triển công nghệ nhằm tạo ra máy phát hiện nói dối hiệu quả hơn, để xác định xem một người có mặt tại hiện trường vụ án không, hoặc dự đoán đối tượng tình nghi quan trọng.

Khi tính chính xác và độ tin cậy của những thí nghiệm này tiếp tục được cải thiện, chúng ta bị hút vào ý tưởng sử dụng các kỹ thuật này trong chống khủng bố, trong phòng xử án, có lẽ ngay cả tại các sân bay.

Và nếu chụp ảnh não để phát hiện nói dối chứng tỏ là đáng tin cậy, các cơ quan tình báo có thể sẽ muốn sử dụng nó để tìm ra các điệp viên, chủ lao động sử dụng để kiểm tra nhân viên, trường học dùng để phát hiện kẻ phá hoại hoặc gian lận.

Nhưng liệu chúng ta nên cho phép điều đó?

Tôi tin rằng không. Khả năng đọc được suy nghĩ của chúng ta đe dọa pháo đài riêng tư tuyệt đối cuối cùng mà chúng ta có. Nếu quyền riêng tư tồn tại, tôi phải được quyền giữ những suy nghĩ sâu thẳm được an toàn khỏi con mắt tò mò của nhà nước, quân đội hoặc sếp tôi.

Tâm trí của tôi phải phải là của riêng tôi, và hộp sọ của tôi là một khu vực bất khả xâm phạm của sự riêng tư.

Ngay bây giờ, quyền riêng tư - ngay cả sự riêng tư của cơ thể chúng ta - chấm dứt khi một thẩm phán phát ra một lệnh. Tòa án có thể yêu cầu khám nhà bạn, xem các tập tin máy tính, và đọc nhật ký của bạn. Họ cũng có thể yêu cầu bạn gửi mẫu máu xét nghiệm, trải qua kiểm tra ma túy, hoặc cung cấp

Thế thì, chẳng có lý do gì mà họ không thể đồng thời yêu cầu được quét não bạn.

 mẫu ADN.Hiện tại, công nghệ này chưa đủ độ tin cậy để tòa án đưa ra yêu cầu kiểm tra như vậy. Tuy nhiên, thời điểm đó đang tới, sớm thôi.

Cuối cùng, tòa án sẽ phải quyết định liệu họ có được phép yêu cầu một bị đơn trải qua quét não.

Nhưng thậm chí cả một lệnh của tòa án cũng là không đủ để vi phạm quyền giữ đời sống nội tâm riêng tư. Sự yên ổn của tâm trí và trái tim tôi là tài sản quý giá và riêng tư nhất tôi có và là một thứ không ai có thể lấy đi của tôi.

Hãy để họ khám nhà tôi, hoặc lấy máu xét nghiệm, nếu điều đó giúp giải quyết vụ án. Nhưng việc cho phép nhà cầm quyền thăm dò tâm trí chúng ta, sẽ là dấu chấm hết đối với ngay cả ảo tưởng về tự do cá nhân và trao cho họ quá nhiều quyền đến mức rất dễ bị lạm dụng.

Hải Tâm (theo CNN)

Theo: Tuanvietnam.net