Nhiều nhà vật
lý hàng
đầu
thế giới tỏ ra thận
trọng sau khi các nhà
khoa học châu Âu tuyên
bố họ tìm ra hạt
bay nhanh hơn vận tốc ánh sáng trong
các thí
nghiệm.
Ngày 23/9, các nhà khoa học
thuộc Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử châu Âu
(CERN) tuyên bố hạt neutrino mà họ phóng ra di chuyển
nhanh hơn tốc độ ánh sáng. Trong thí
nghiệm, các chuyên gia đã
bắn 15.000 luồng
hạt neutrino từ
ngoại ô thành phố Geneva tại Thụy Sỹ tới thành phố Gran Sasso. Khoảng cách giữa điểm xuất phát và đích của
các luồng hạt là 730 km. Ánh sáng bay qua khoảng cách 730 km trong khoảng 2,4 phần nghìn giây, song các hạt neutrino bay nhanh hơn ánh sáng
60 phần tỷ giây.
Phát hiện này khiến nhiều nhà khoa học trên thế giới đặt câu hỏi về
tính đúng đắn của thuyết tương đối hẹp do nhà vật lý
lừng danh Albert Einstein
đề xướng.
Thuyết tương
đối hẹp, được coi là hòn đá
tảng của vật lý hiện
đại, khẳng
định mọi dạng vật chất trong vũ trụ không thể di chuyển nhanh hơn tốc độ ánh sáng trong
chân không.
AP đưa tin các nhà khoa
học của CERN đang thực hiện việc phóng hạt neutrino với tốc độ cao hơn để xác định xem họ nhầm
lẫn hay thuyết của Einstein sai. Đây là đáp
án rất
quan trọng đối với cả vũ trụ.
Thuyết tương đối hẹp của Albert Einstein khẳng
định mọi vật trong vũ trụ
không thể di chuyển nhanh hơn vận tốc
ánh sáng. Ảnh: AP.
Nếu phát hiện của các nhà khoa
học thuộc CERN được xác nhận là chính
xác bằng thực nghiệm, nó sẽ không
thay đổi tính chất của vũ trụ hay cuộc sống của muôn loài. Song chắc
chắn nó sẽ thay đổi
cách hiểu của chúng ta đối với thế giới xung quanh.
Chỉ có hai phòng thí
nghiệm trên thế giới có thể lặp
lại thí nghiệm phóng hạt neutrino của
CERN. Đó là
phòng thí nghiệm Fermilab tại thành phố Chicago, Mỹ và một phòng
thí nghiệm tại Nhật Bản.
Ban
lãnh
đạo phòng thí nghiệm Fermilab tuyên bố họ sẽ kiểm chứng phát hiện của các nhà khoa
học châu Âu. Vấn đề
duy nhất là các hệ
thống đo đạc của họ không chính xác như
hệ thống đo đạc của CERN. Rob Plunkett, một
nhà khoa học của Fermilab, thừa nhận phòng thí nghiệm không thể nâng cấp các hệ thống
đo đạc trong một thời gian ngắn.
Plunkett nói rằng có lẽ các
học thuyết của Einstein cần được bổ
sung, nhưng ông nói thêm: “Làm
những việc trái với học thuyết của Einstein là rất nguy hiểm. Học thuyết của
Einstein đã được
kiểm chứng nhiều lần trong hơn một thế kỷ qua”.
Di
chuyển
nhanh hơn ánh sáng là
điều không thể xảy ra trong thuyết
tương đối
hẹp của
Einstein – học thuyết
vốn được
biết đến với công thức E=mc2. Tốc độ ánh sáng (299.792 km/h) từ lâu đã được
coi là
giới
hạn tốc độ trong vũ trụ.
“Chúng
tôi sẽ rất vui sướng
nếu hạt
neutrino thực sự
bay nhanh hơn ánh sáng, bởi
chúng tôi thích một thứ gì đó
có khả năng làm lung lay nền tảng hiểu biết của con người”, Brian Greene,
nhà vật
lý nổi tiếng của Đại học Columbia
tại Mỹ, bình luận.
Ngay chính các nhà khoa học
của CERN cũng tỏ ra dè
dặt với phát hiện của các đồng
nghiệp.
“Suy
nghĩ mà mọi người đang theo
đuổi là: Điều đó không thể đúng và không
thể xảy ra trong thực
tế”, James Gillies, một chuyên gia làm việc
cho CERN, nói.
John Ellis, một nhà vật
lý lý
thuyết
của CERN, nói rằng việc kêu gọi cộng
đồng khoa học quốc tế kiểm chứng phát hiện của CERN là điều quan trọng.
“Thuyết
tương đối
hẹp của
Einstein đặt nền
tảng cho mọi thứ trong vật lý hiện đại. Nó vẫn thể
hiện sự đúng đắn tới tận bây giờ”, Ellis nói.
Vào năm 2007 một nhóm chuyên gia của
Fermilab từng thực hiện được một thí nghiệm mà trong đó
hạt neutrino di chuyển nhanh hơn ánh sáng.
Song thí nghiệm
đó có sai số quá
lớn nên giới khoa học không coi trọng nó.
Bà Jenny Thomas, giáo sư vật lý của trường
University College of London tại Anh, nói rằng
chắc chắn phải có một
cách giải thích nào đó
về phát hiện của CERN.
Drew Baden, trưởng khoa Vật lý của
Đại học
Maryland tại Mỹ,
nói rằng rất có thể
các nhà
khoa
học của CERN đã mắc một hoặc vài sai lầm
trong quá trình đo đạc
trong các thí nghiệm với hạt neutrino.
“Theo dõi hạt neutrino là việc rất
khó. Cho tới khi phát hiện
được kiểm
chứng bởi một nhóm chuyên gia khác,
chúng ta chỉ nên coi
nó là một
giấc mơ”, ông giải thích.
Minh Long
http://vnexpress.net