Chủ Nhà
chunha
Chủ Nhà
Ajahn Lee Dhammadaro
Phra Ajahn Lee Dhammadaro (1907-1961)
là một thiền sư theo truyền thống tu khổ hạnh trong rừng.
***
Khi ngồi thiền, hãy tự nhủ rằng thân này giống như
ngôi nhà của bạn. Khi lặp lại từ buddho với hơi thở, giống như mời một vị
sư, một người khách vào nhà của bạn. Khi đó, bạn phải làm gì để được coi là có
cách hành xử tốt?
1.
Phải chuẩn bị một nơi cho khách ngồi.
2.
Phải cúng dường/mời dùng thực phẩm, hoặc nước uống.
3.
Phải tiếp chuyện với khách.
Trong thiền, khi "chuẩn bị một nơi để ngồi xuống"
có nghĩa là nghĩ bud- với hơi thở vào, và dho- với hơi thở ra.
Nếu như chúng ta chánh niệm để suy nghĩ theo cách này thì chữ buddho sẽ
luôn đi theo hơi thở. Bất cứ khi nào chúng ta phóng tâm ra khỏi hơi thở, thì
giống như ta đã rạch một đường dao vào chỗ ngồi mà ta đã chuẩn bị cho khách của
mình. Và đừng quên rằng trước khi chuẩn bị chỗ ngồi cho khách, bạn phải quét
sạch nơi đó. Nói cách khác, khi mới bắt đầu, bạn nên hít vào dài và sâu, rồi để
hơi thở đi ra hết, hai hoặc ba lần như thế. Sau đó, bạn dần dần để cho hơi thở
trở nên nhẹ nhàng hơn, từng chút một, cho đến khi nó vừa đủ để bạn theo dõi một
cách thoải mái. Đừng để nó trở nên yếu hơn hoặc mạnh hơn mức vừa phải. Sau đó,
bạn bắt đầu kết hợp buddho với hơi thở vào và ra. Khi bạn làm điều này,
là khách đã sẵn sàng để bước vào nhà bạn. Hãy bám sát theo khách. Đừng lẩn trốn
đi bất cứ nơi nào khác. Nếu tâm trí của bạn chạy trốn. Nếu tâm trí của bạn chạy
đến với các khái niệm bên ngoài của quá khứ hoặc tương lai, thì giống như bạn đã
bỏ khách mời lại nhà, mà chạy đi nơi khác - đó thực sự là một cách hành xử không
lịch sự.
Khi khách ngồi xuống chỗ đã soạn sẵn cho họ, bạn
phải mời khách món ngon, nước mát, rồi trao đổi với khách những đề tài hấp dẫn.
Thức ăn ngon ở đây là sự tác ý, là sự tiếp xúc giác quan và là ý thức. Thực phẩm
tác ý là cách bạn điều chỉnh hơi thở để khiến nó thoải mái cả thân tâm. Thí dụ,
bạn quán sát để xem loại hơi thở nào tốt và loại nào xấu, cho thân. Loại thở vào
nào cảm thấy dễ dàng? Loại thở ra nào cảm thấy dễ dàng? Thở vào nhanh và thở ra
nhanh, có tốt không? Hay thở vào chậm, thở ra chậm tốt hơn? Bạn phải thử nghiệm
và sau đó nếm thử thức ăn bạn đã chuẩn bị. Đây là loại thực phẩm dành cho tâm.
Đây là lý do tại sao tác ý trụ nơi hơi thở được coi là thức ăn của tâm. Khi bạn
điều chỉnh hơi thở đến mức cảm thấy thoải mái, thứ lớp, nó sẽ tạo ra cảm giác
no. Đó là khi bạn có thể nói rằng bạn đã cung cấp cho khách thức ăn ngon, bổ
dưỡng. Khi ăn xong, khách/nhà sư sẽ tụng bài kinh phước lành vì sự an toàn và
hạnh phúc của bạn, để bạn thoát khỏi sự khổ thân và khổ tâm. Vì sức mạnh của Đức
Phật giúp ta thoát khỏi đau khổ. Nói cách khác, khi bạn đã điều chỉnh hơi thở
đúng cách, những cơn đau nơi thân sẽ biến mất. Dầu có thể có một số không biến
mất, chúng cũng không ảnh hưởng đến tâm. Đối với nỗi đau nơi tâm, tất cả sẽ biến
mất. Tâm sẽ bình lặng. Khi tâm bình lặng, nó sẽ tự tại - yên tĩnh, bừng sáng.
Có câu nói, sức mạnh của Pháp diệt trừ những hiểm
nguy: các hình thức khác nhau của Ma vương đến để quấy rầy thân, chẳng hạn như
những cơn đau của các uẩn, tất cả sẽ biến mất. Tâm sẽ thoát khỏi những nguy hiểm
và thù hận.
Cũng có câu nói, sức mạnh của Tăng đoàn diệt trừ
bệnh tật: tất cả các bệnh khác nhau của tâm - buồn phiền, than vãn, đau đớn, khổ
não và tuyệt vọng - sẽ biến mất. Như thế, một khi bạn đã mời khách vào nhà, cung
cấp thức ăn ngon, nhà sư/khách sẽ ban cho bạn ba loại phước lành: bạn sẽ thoát
khỏi đau đớn, khỏi nguy hiểm và bệnh tật. Đây là một phần phước lành mà khách
viếng thăm sẽ tặng cho bạn. Nhưng nếu, khi khách vào nhà, mà bạn chạy ra ngoài -
nói cách khác, nếu bạn quên hơi thở hoặc phóng tâm đến những vấn đề bên ngoài -
thì thật bất lịch sự, và sẽ khiến khách lúng túng. Như thể bạn đã mời khách vào
nhà nhưng quên chuẩn bị bữa ăn cho khách. Vì vậy, nếu bạn không thực sự tác ý
đến hơi thở và không thật sự chào đón khách vào nhà, thì bạn sẽ không nhận được
loại phước lành này.
Giai đoạn cuối cùng của việc mời khách vào nhà là
tiếp chuyện với khách. Sau khi khách đã dùng xong bữa thì bạn trò chuyện với
khách. Điều này tượng trưng cho những phẩm chất của sự tác ý, đánh giá, khinh
an, hỷ lạc và nhất tâm. Bạn kết nối tất cả sáu loại năng lượng hơi thở trong
thân để tất cả hòa quyện vào nhau - như khi bạn kết nối đường dây điện thoại.
Nếu đường dây kết nối tốt, bạn có thể nghe thấy từ khắp cả mọi nơi. Ngược lại,
nếu kết nối bị gián đoạn, bạn không thể nghe cả người hàng xóm kế bên. Vì thế,
khi bạn giữ cho đường dây kết nối tốt, bạn có thể nghe thấy bất cứ điều gì được
nói ở bất cứ đâu. Như vậy, khi tâm ở tầng thiền đầu tiên, thì giống như nhà
sư/khách và bạn đang trao đổi chuyện trò với nhau. Và tất cả đề tài được trao
đổi đều là Pháp. Điều này sẽ khiến tâm trạng bạn thoải mái. Thời gian trôi qua,
bạn cảm thấy hoan hỷ đến độ bạn không cảm thấy muốn ăn. Đây là sự khinh an: cơ
thể không cảm thấy đói. Đồng thời, tâm không bị quấy nhiễu, do đó tâm cảm thấy
hỷ lạc. Bất cứ bạn có được cảm giác hỷ lạc nơi nào, hãy tiếp tục để tâm đến điểm
đó: đây là sự nhất tâm.
Khi bạn chào đón nhà sư/khách đến nhà theo cách
này, họ sẽ tiếp tục đến thăm bạn. Dầu bạn đi đâu, họ cũng có thể liên lạc với
bạn. Ngay cả khi bạn đang ở trên núi hoặc chốn rừng sâu hoang dã, họ vẫn có thể
giúp đỡ bạn bằng mọi cách.
Diệu Liên Lý Thu Linh
(Lược dịch từ PLAYING HOST,
Starting Out Small: A Collection of Talks for Beginning Meditators - Bắt đầu từ
việc nhỏ: Tuyển tập các bài Pháp dành cho thiền sinh mới).