Tết lạnh và Tết ấm ở đây không phải là tên gọi của văn hóa Tết “mới mẻ - đặc sắc” ở một vùng đất hay thuộc về một dân tộc xa lạ nào đó. Cách gọi này đơn giản chỉ nhằm biểu đạt sự trái ngược, tương phản giữa cảm xúc của một cái Tết nơi đất khách với không khí ngày Tết đầm ấm ở quê nhà.

Tết lạnh

“Chỉ một lần lủi thủi đón Tết một mình, xa nhà là đủ để... không bao giờ muốn điều đó lặp lại lần nào nữa”, Cún, một cô nàng cựu du học sinh Úc, hồi tưởng về năm đầu tiên “cắp sách đến trường” nơi đất khách quê người.

Cô kể về cái Tết ba không: không người thân, không bạn bè và không “celebrate” (nguyên văn của Cún - cách dùng từ có lẽ chịu ảnh hưởng bởi quá trình tu nghiệp). Cún đã quen Tết phải sum vầy, quây quần cùng người thân nên lúc đó cô cảm nhận rõ bản thân trân trọng đến nhường nào cái không khí họp mặt gia đình, tất tả dọn dẹp nhà cửa đến mức hối hả, rồi đi chợ hoa...

Lần đó, Cún tranh thủ lên mạng internet để được nói chuyện và chúc Tết bố mẹ, nhưng giờ ngẫm lại không nhớ câu chúc năm ấy ra sao. Trong Cún còn đọng lại ấn tượng về một đứa bạn đã gởi cho Cún bài Xuân này con không về làm mắt Cún ngấn lệ.

Chàng Bắp, một cựu du học sinh Úc khác theo đuổi chủ nghĩa... hoàn hảo, tất cả hoặc không gì cả, nên đã không làm bất cứ điều gì để đón Tết một mình, ngoại trừ điện thoại về thăm hỏi gia đình. Mặt khác, qua đôi kính cận dày cộm, Bắp tỉ mỉ gõ phím và cho than thở tuôn trào trên yahoo 360 (ngày xưa) hay Facebook (ngày nay).

Bắp nhớ ở Sài Gòn những ngày trước Tết có thể tha hồ vi vu độc hành xe máy đến đủ cửa hàng, siêu thị, chợ... chỉ để ngắm đồ (vì đồ Tết thì để mẹ sắm sửa là chính).

Quê bố mẹ ở xứ Huế mộng mơ nên khi ở xứ người, Bắp còn mơ về cái Tết quê với bà con dòng họ nhà thường san sát nhau gần như thành cả làng, cả ấp, nên mỗi dịp nấu bánh chưng hay sáng mồng Một, không khí sum họp gia đình dễ dàng xua tan cái giá rét miền Trung.

Búp Bê nhỏ nhắn, xinh xắn nên được mọi người gọi là Búp Bê. Cô cũng là người có “thâm niên” đón Tết nơi xứ người nhất trong cả ba, bởi Búp Bê từng du học ở Malaysia, sau đó qua Trung Quốc làm việc.

Thế nên, năm đầu tiên đón Tết ở Trung Quốc, cô tỏ ra khá “bài bản” khi vẫn mua đồ cúng, dọn mâm cơm... ăn một mình và thức tới 1 - 2 giờ sáng mùng Một Tết.

Nhưng trong thâm tâm Búp Bê không thể giấu được nỗi nhớ gia đình và nhớ mẹ. Vì muốn khám phá bản thân và tự lập, cô lựa chọn học tập và lập nghiệp nơi xứ người. Búp Bê kể lại, dịp Tết trời lạnh cắt da cắt thịt, người Trung Quốc cũng nấu bánh chưng nhưng gói giống bánh ú của người Việt, pháo bông trong đêm giao thừa thì hoành tráng hơn nhiều.

Trong lúc chen chúc xem pháo bông, Búp Bê bị xô lấn và được một người phụ nữ trung niên ôm đỡ lấy. Ngay thời điểm ấy, nỗi nhớ mẹ, nhớ nhà, cảm giác muốn được về nhà chực trào, cô tâm sự.

Điểm chung của cả ba người bạn trên là ngay sáng mồng Một, họ phải trở lại với nhịp sống bình thường, đi học, đi làm như thường lệ (Búp Bê tuy ở Trung Quốc nhưng làm việc tại một công ty làm theo thời gian biểu của trụ sở chính ở Singapore).

Tết ấm

Cún đã cho ngày Tết vào năm đầu tiên cô sang Úc du học đi vào lịch sử. Những năm học tiếp theo cho đến khi Cún trở về lập nghiệp tại quê hương, cô luôn đón Tết cùng gia đình và người thân.

Cô vẫn tiếp tục lên mạng internet vào đêm 30 Tết để gởi thiệp hay lời nhắn chúc Tết cho bạn bè phương xa và tuyệt nhiên không gởi bài hát Xuân này con không về.

Sài Gòn đầu Xuân nhiều lúc cũng không thoát khỏi không khí nắng nóng của vùng nhiệt đới nhưng với Cún, tiết trời lạnh hay nóng cũng chẳng ảnh hưởng gì.

Cô cảm thấy hoàn toàn bình an khi được bao bọc bởi những giá trị đích thực mà cô mong muốn. Ý của Cún là, dù Tết nào cũng được sum họp gia đình, đôi lúc đến mức “lạm phát”, thì cô vẫn luôn trân trọng “món quà” đầy ý nghĩa này của cuộc sống.

Với Bắp, cuộc sống của anh giờ đang rẽ sang trang mới. Bắp tìm được một công việc ở Hà Nội. Tết này, anh về Sài Gòn sum họp gia đình, một tay xách vali, một tay... nắm tay người yêu đưa về ra mắt bố mẹ. Vậy coi như Bắp không còn có thể độc hành vi vu dạo phố bằng xe máy rồi, mà giờ sẽ là song hành.

Sau nhiều năm du học ở nước ngoài, Bắp đón cái Tết đầu tiên ở quê nhà. Anh có dịp tự tay dọn dẹp nhà cửa, đi chợ hoa, đưa người yêu tham quan Sài Gòn và chụp ảnh...

Tết Nhâm Thìn 2012 cũng là năm đầu tiên Búp Bê đón Tết cùng gia đình sau thời gian bôn ba xứ người. Thực ra, với Tết xa quê hay Tết ở quê nhà cô đều có “thâm niên” nên sẽ không bỡ ngỡ gì mấy.

Mâm cơm giờ vang lên nhiều tiếng lách cách của chén dĩa, đũa muỗng - tín hiệu cho biết Búp Bê không còn phải ăn một mình nữa. Âm thanh đó bình dị nhưng là thứ cô cần hơn rất nhiều so với tiếng nổ lụp bụp náo hoạt của những ngọn pháo bông, chúng có thể một mình bay lên rồi bung ra rực rỡ giữa trời đêm để rồi sau đó tắt ngấm và gần như tan biến.

Tết mang nhiều ý nghĩa tích cực và tốt đẹp của cuộc sống. Mỗi người có thể trải qua nhiều cái Tết trong cuộc đời. Đó có thể là dịp họp mặt gia đình, bạn bè: đó là lúc mọi người nhìn lại mình, bỏ qua nỗi buồn quá khứ để hướng đến tương lai tốt đẹp hơn: Tết là niềm vui của con trẻ, là dịp lễ hội mỗi năm chỉ có một lần...

Nhưng Tết theo ý nghĩa đơn giản, gần gũi nhất là mỗi người tự tạo ra cái Tết cho riêng mình. Tết dù ở đâu thì điều quan trọng là bạn phải luôn đặt niềm tin vào cuộc sống và chia sẻ mọi điều tốt đẹp với những người bạn yêu thương.

NGUYỄN QUÂN

Theo DNSG