Minh Thạnh

Mùa hè này, theo dõi những thông tin về khóa tu dành cho Phật tử do các chùa tổ chức, trước hết là trên các phương tiện thông tin đại chúng Phật giáo, chúng ta đều vui mừng trước các chuyển biến rất đáng ghi nhận.

Đầu tiên, các khóa tu được tổ chức nhiều  hơn, từ các trung tâm hoằng pháp lớn ở TPHCM, Hà Nội, đến vùng Tây Nguyên xa xôi hay ở tỉnh chót cuối mảnh đất hình chữ S của đất nước.

Nhiều chùa tổ chức những khóa tu quy mô, với số lượng dự tu lên đến hàng ngàn. Nhưng cũng có nhiều chùa khởi đầu bắt tay vào hoạt động tổ chức khóa tu, với số lượng vài trăm Phật tử, vài chục Phật tử…

Và cũng như thế với thời gian khóa tu. Cũng có những khóa tu dài ngày, nhưng cũng có những khóa tu ngắn ngày, 24g, hay chỉ từ sáng đến tối.

Nhưng đặc biệt là đối tượng khóa tu đã có sự thay đổi. Những hình ảnh trên các phương tiện thông tin đại chúng cho thấy, thay cho những mái tóc muối tiêu, là những mái tóc hớt cao của những em trai, những búi tóc gọn gàng của những em gái, tuổi dưới đôi mươi. Nếu chúng ta làm thống kê về số tuổi trung bình của Phật tử tham dự các khóa tu, chắc chắn chỉ số trung bình sẽ dao động theo hướng xuống thấp một cách đáng kinh ngạc.

Vậy là con đường hướng đến một Phật giáo Việt Nam trẻ, vươn tới tương lai đã bắt đầu trở thành hiện thực.

Có ý kiến băn khoăn về số lượng chưa nhiều lắm của những đạo tràng tu học dành cho giới trẻ.

Thực ra, chúng tôi nhận thấy đây đã là chuyển động chung. Có những chùa còn xa lạ với mô hình này, nay đã khởi động. Có thể, ở một số chùa, vì với quy mô nhỏ, nên quý thầy chưa thông tin rộng rãi.

Điều quan trọng, là Phật giáo Việt Nam đã có những đầu tàu, và từ đó tạo nên lực kéo cho tất cả.

Vấn đề là làm sao để đẩy mạnh nó thành chuyển động chung của Phật giáo Việt Nam. Đó là mục tiêu của bài viết này.

Dưới đây là một trong những phương thức mà chúng tôi xin được đề xuất:

-   Về mặt lý luận, tổ chức các buổi báo cáo chuyên đề về tổ chức các khóa tu học tập trung dành cho giới trẻ. Tốt nhất và tiết kiệm nhất có lẽ là tranh thủ những dịp tập họp đông đảo tăng ni, như Hội thảo Hướng dẫn Phật tử, Hội thảo Hoằng pháp toàn quốc, các khóa huấn luyện trụ trì…

-   Tổ chức báo cáo chuyên đề tương tự ở các trường lớp Phật học, học viện Phật giáo, kể cả các dip có điều kiện tu họp tăng ni sinh đông đảo, chẳng hạn ngay vào dịp an cư kiết hạ chẳng hạn.

-   Về mặt thực hành, thì trước hết, các cơ sở tổ chức khóa tu học dành cho giới trẻ đầu tàu (như chùa Bằng, chùa Hoằng Pháp), thiết tưởng, cần có thông báo rộng rãi và thư mời tăng ni cả nước chia làm nhiều đợt đến kiến tập, sau đó tham gia thực tập điều hành, kể cả thực hành lãnh đạo tổ chức các khóa tu giành cho giới trẻ, để sau đó về áp dụng chùa mình.

-   Cung thỉnh quý vị tôn đức đã lãnh đạo tổ chức các khóa tu giành cho giới trẻ đến tổ chức khóa tu với quy mô nhỏ ở các tự viện, tu viện có điều kiện tổ chức. Sau đó, từ hình mẫu đã có sẵn ngay tại chỗ, chư tăng ni, ở cơ sở tiếp nối tổ chức các khóa tu tiếp theo.

-   Loại trừ hoặc ngăn cách những biểu hiện không phù hợp với sinh hoạt giới trẻ ra khỏi chùa nếu có, để tạo môi trường tu học thích hợp cho giới trẻ. Chẳng hạn, nếu chùa có quan tài vẫn dùng bố thí (như chùa Linh Phước, Bến Lức, Long An chẳng hạn) thì không nên để lại nữa, hoặc xây tường cao ngăn cách nếu cạnh chùa có nghĩa địa.

-   Về mặt truyền thông, cung thỉnh chư vị tôn đức đã tổ chức thành công các khóa tu dành cho giới trẻ biên soạn các tài liệu hướng dẫn tổ chức, trong đó nói rõ mô hình, các bước tổ chức, kinh nghiệm tổ chức, các khó khăn trở ngại có thể có và cách giải quyết.

Chúng tôi nghĩ rằng, tổ chức các khóa tu dành cho giới trẻ ở các chùa là việc nằm trong tầm tay quý tăng ni trẻ, và không có vấn đề lớn khi Phật giáo Việt Nam chúng ta cố gắng nhân rộng hoạt động này.

Có thể, trừ một trường hợp cá biệt nào đó, còn nhìn chung chùa nào, hệ phái nào… cũng đều muốn có Phật tử, nhất là Phật tử trẻ đến chùa đông đảo, để tiếp nối liên tục sự nghiệp hộ pháp.

Khóa tu dành cho giới trẻ là hình thức gieo duyên lành rất có hiệu quả để đưa người trẻ đến chùa.

Chùa lớn như chùa Hoằng Pháp có thể tổ chức khóa tu cho 2000 em cùng lúc, thì các chùa nhỏ có thể tổ chức khóa tu cho vài mươi em, với nhiều khóa nối tiếp, thì tổng cộng các em tham dự có thể đến con số ngàn.

Tất sẽ có ý kiến đặt vấn đề kinh phí. Việc bắt buộc thu kinh phí (có thể toàn phần, có thể một phần) từ phụ huynh các em đến tham dự khóa tu cũng không phải là đều không thể nghĩ đến. Những năm cuối thập niên 1970, trong hoàn cảnh kinh tế hết sức khó khăn, Hòa thượng Thích Trí Quảng vẫn tổ chức được khóa tu chúng La Hầu La, phần lớn là học sinh, sinh viên vào ngày chủ nhật. Tôi cũng tham dự khóa tu, mang gạo tới chùa để góp vào nấu cơm trưa như rất nhiều bạn trẻ khác.

Ngày nay, hoàn cảnh kinh tế đã khá hơn nhiều, nhưng chùa nào khó khăn vẫn có thể áp dụng phương thức “nhà chùa và Phật tử cùng làm” nói trên.

Hoạt động khóa tu dành cho Phật tử trẻ sẽ dễ dàng trở thành truyền thống tu tập của Phật tử Việt Nam khi mà quý Tăng ni Phật tử đồng lòng trong Phật sự nhiều lợi ích này. Đó là chức năng và nghĩa vụ của tất cả quý tăng ni, những vị thầy trong xã hội và đời sống tinh thần.

MT