Câu chuyện về gia đình người thợ săn vẫn chưa chấm dứt. Tuy đại chúng đã thỏa mãn mọi câu hỏi nghi ngờ, nhưng họ cũng còn tò mò
không hiểu, do nhân duyên gì mà chàng thợ săn Kukkuṭamitta, vợ và các con
trai, con dâu đồng loạt đắc quả
Tu-đà-hoàn như thế? Một gia đình săn
thú, giết thú mấy mươi năm, sát hại không biết bao nhiêu sinh
linh vô tội mà lại dễ dàng đắc quả như thế sao?
Thế là đức Bổn
Sư lại phải kể lại câu chuyện xưa.
“- Vào thời đức
Chánh Đẳng Giác Kassapa, lúc ngài nhập diệt, cận sự nam nữ hai hàng bàn tính với
nhau về việc xây dựng thánh tháp để tôn trí xá-lợi. Sau khi thống nhất ý kiến,
họ đồng thuận là lấy hùng hoàng vàng và thạch tín đỏ làm đất, lấy dầu mè làm
nước. Tiếp đến, họ nghiền thêm nhiều loại đá thành bột, trộn chung với nhau để
đúc thành những viên gạch, lấy dầu mè làm hồ để xây. Họ còn dự định bên trong,
bên ngoài tháp sẽ được dát vàng; riêng cửa ra, cửa vào thì phải lót gạch toàn
bằng vàng khối, mỗi viên gạch như thế trị giá cả trăm ngàn đồng tiền vàng.
Công trình xây
dựng như thế là phải phí tổn một ngân khoản rất lớn. Vị triệu phú nổi tiếng ở
một ngôi làng ngoài thành phố, cư sĩ lâu năm, phát hỷ tâm cúng dường mười triệu
đồng tiền vàng rồi tuyên bố:
- Tôi muốn là
người chủ trì công trình, và sau khi hoàn tất, cũng chính tôi là người chủ lễ
khánh thành tòa bảo tháp này, bà con có đồng ý không?
Cận sự nam nữ
bàn tán xôn xao về số tiền lớn lao ấy, và ai cũng nghĩ thầm, thế thì ông ta làm
chủ trì công trình, chủ lễ khánh thành là xứng đáng. Tuy nhiên, có một số người
nghe vậy lại chạm tự ái, nghĩ rằng: “Cả trong thành phố mà lại không có ai đủ
sức, đủ tài của, lại để cho một ông triệu phú ngoài thành cuỗm mất danh dự!”
Trong thành có
một vị triệu phú, ai cũng biết danh, bình tĩnh lắng nghe mọi dư luận, ông cười
vui trong lòng, sau đó, tuyên bố với mọi người:
- Nếu chỉ mười
triệu mà được cả hai danh dự kia thì không đáng, tôi xin cúng dường hai mươi
triệu! Xin bà con bầu chọn tôi.
Vị triệu phú
ngoài thành phố cũng không ngán, ông ta tuyên bố:
- Vậy thì tôi
xin cúng dường ba mươi triệu, được chưa?
- Chưa được! Vị
triệu phú trong thành cười ha hả – vậy thì đã thấm chi. Ông mà ba mươi thì tôi
xin cúng dường tám mươi! Theo nổi không nào?
Nghe con số quá
khủng, vị triệu phú ngoài thành phố nghĩ thầm: “ Ông ta giàu hơn mình nhiều. Gia
tài của mình chỉ có chín chục triệu, còn ông ta nghe đâu có đến bốn trăm triệu.
Thế nếu mình cố gắng tận cùng, hô lên chín mươi, hết cả gia sản, còn ông ta hô
lên một trăm thì mình sẽ rớt đài rồi. Dại chi cho họ thấy ‘điểm yếu’ của mình”.
Sau khi suy nghĩ chín chắn, ông triệu phú ngoài thành chậm rãi, điềm đạm nói:
- Tám mươi, nghe
ra cũng không nhiều! Tôi có thể lên chín mươi và ông có thể lên một trăm. Và nếu
thế thì chúng ta cứ đấu với nhau mãi. Tôi nghe đức Đạo Sư dạy rằng: Bố thí, cúng
dường, phước báu cao thượng nhất là tâm ly, tâm xả, chứ không phải với tâm đấu,
tâm tranh! Quý vị nghĩ có phải không?
Thấy mọi người
gật gù và có vẻ đã thấm ý, ông triệu phú ngoại thành nói tiếp:
- Nói tóm lại, ở
chỗ này, tại đây, về tiền bạc, thế là tôi đã thua. Tôi thua với tâm phục, khẩu
phục – vì tâm thí xả tám chục triệu đồng tiền vàng, thật không dễ gì thế gian
làm được. Tuy nhiên, dù thua “tiền của” nhưng tôi sẽ cố gắng bù thêm “công sức”
vào, thêm mồ hôi và lao lực vào! Vậy, bắt đầu từ ngày mai, tôi, vợ tôi, bảy đứa
con trai của tôi, bảy cô con dâu của tôi, cả thảy mười sáu người sẽ tự nguyện
đến đây làm công quả cho đến khi hoàn tất công trình, hoàn mãn lễ lạc thành. Vậy
xin bà con cận sự hai hàng, xét bình chọn, xem thử tôi có xứng đáng với hai danh
dự kia hay không?
Cả ngàn người
đại diện chia ra từng toán, từng nhóm, tìm cách lấy ý kiến đồng thuận là nên bầu
chọn cho ai làm chủ trì kiêm chủ lễ. Cuối cùng, ông triệu phú ít tiền của nhưng
nhiều công sức được mọi người bầu chọn với số phiếu nhiều hơn.
Nghe kết quả, ông triệu phú tám chục triệu đồng tiền vàng thua cuộc mỉm cười:
- Đem cả lực
lượng vợ chồng con cái dâu rễ mười sáu người đến làm công quả suốt thời gian
công trình thì quả là tôi không bằng được. Tôi thua. Tôi thua cũng với tâm phục
khẩu phục. Chính tôi cũng muốn bầu chọn ông bạn già đấy!
- Tại sao vậy?
Có người hỏi.
Ông triệu phú
thua cuộc ôn tồn đáp:
- Tôi chỉ cúng
dường tiền vàng, tức là vật ngoại thân mà thôi. Còn gia đình kia, ngày này sang
ngày khác còn cúng dường cả thân, cả khẩu, cả ý của mình nữa. Nếu đức Đạo Sư còn
hiện tiền, thì Đạo Sư cũng dạy rằng, đấy là sự cúng dường cao thượng nhất: Cúng
dường ba-la-mật đó!
Quả thật vậy, ai
cũng đồng ý đấy là sự cúng dường cao thượng.
Nên sau kiếp ấy,
cả mười sáu người đồng hóa sanh lên thiên giới. Trong suốt thời gian dài không
có Phật, họ thọ hưởng phước báu vinh quang và sang cả không kể xiết. Kiếp hiện
tại, người nữ hạ sanh vào gia đình ông triệu phú tại Vương Xá, đắc quả
Tu-đà-hoàn khi mới vừa mười sáu tuổi. Người nam do nghiệp quá khứ còn nặng nên
hết phước cõi trời, lại rơi vào gia đình thợ săn. Tiểu thư con ông triệu phú vừa
mới thấy mặt chàng thanh niên thợ săn đã đem tâm ái luyến mạnh mẽ do họ đã từng
là vợ chồng thương yêu thủy chung nhiều đời rồi. Đấy là mối tình tiền kiếp. Các
con trai từ thiên giới lại tìm cách đầu thai vào lòng bà mẹ cũ. Chư thiên nữ,
những nàng dâu thuở trước, sinh hạ rải rác đó đây, tìm duyên trở lại với những
người chồng xưa của mình. Thế là cả một đại gia đình mười sáu người từ thời đức
Phật Kassapa thuở xưa, bây giờ họ đoàn tụ ở đây. Do công và của xây dựng thánh
tháp tôn trí xá-lợi Phật nên họ đồng đắc quả Tu-đà-hoàn.
Đại chúng thở
phào nhẹ nhõm khi thấy rõ nhân quả cùng duyên xưa lối cũ thật nhiệm mầu như vậy.
Trích Một Cuộc Đời Một Vầng Nhật Nguyệt (Tập 6), Minh Đức Triều
Tâm Ảnh