Tổ chức Kỷ
lục
châu Á công nhận
chùa Một Cột là ngôi chùa
có kiến trúc độc
đáo nhất.
Đây là thông tin được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công bố trong thông cáo đính
kèm tài
liệu
gửi báo chí vào sáng
ngày 17/10. Theo đó, qua
thời gian xem xét hồ
sơ đề cử của tổ chức chuyên đi tìm kỷ lục
ở VN, Tổ chức
Kỷ lục châu Á đã xác lập kỷ
lục châu Á cho chùa Một
Cột là ngôi chùa có
kiến trúc độc đáo nhất vào ngày 10/10 tại Faridabad (Ấn Độ).
Chùa Một
Cột có tên chữ là
Diên Hựu, có nghĩa phúc
lành dài lâu.
Chùa Một
Cột, hiện được xếp hạng di tích
lịch sử kiến trúc nghệ thuật quốc gia, vốn được nhắc tới rất nhiều trong giới nghiên cứu trong và ngoài
nước. Tên chữ
của chùa là Diên Hựu,
có nghĩa phúc lành dài
lâu.
Ghi chép của Đại Việt sử ký toàn thư nói chùa được xây dựng vào nǎm Kỷ
Sửu, niên hiệu Sùng Hưng Đại Bảo 1 (năm 1049) đời Lý Thái Tông. Vua
Lý Thái
Tông
(1028-1054) chiêm bao thấy Phật Quan Âm trên
tòa sen
đưa
tay dắt
vua lên
tòa.
Khi tỉnh dậy, vua kể lại
cho các
quan
nghe, có người cho là điềm không lành.
Sư Thiên Tuế khuyên nhà vua
làm chùa, dựng cột đá ở giữa hồ, làm tòa
sen của Phật Quan Âm như đã
thấy trong mộng. Chùa xây xong, đài sen nghìn
cánh đỡ tòa Phật sắc hồng, trong đặt tượng Phật vàng lấp lánh. Các nhà sư đến làm lễ, đi vòng quanh chùa
niệm Phật cầu phúc cho vua sống
lâu, vì
thế
đặt tên là chùa Diên
Hựu.
Trải
qua năm tháng, chùa Một Cột đã được trùng tu sửa chữa
nhiều lần.
Đời Lý Nhân Tông (1072-1128), năm 1080, nhà vua cho đúc
chuông treo ở chùa gọi là "Giác thế
chung" (chuông thức tỉnh mọi người) và một tòa phương
đình bằng đá xanh cao
8 trượng. Nhưng vì
chuông quá nặng nên phải để dưới đất, do
vậy đánh không kêu. Chỗ ruộng để chuông thấp, có nhiều rùa đến ở gọi là Quy
Điền. Khi quân
Minh bị nghĩa quân Lam Sơn bao vây ở Đông Quân, Vương Thông đã cho phá
hủy quả chuông này để
đúc vũ khí (1426).
Điểm độc đáo
của chùa là toàn bộ
phần kiến trúc được đặt trên một cột đá.
Năm 1954, trước
khi rút
quân,
Pháp cho tay chân đặt
thuốc nổ phá chùa Một
Cột. Sau ngày tiếp quản thủ đô (10.10.1954) Bộ Văn hóa đã
có một đợt trùng tu lớn, phục
dựng lại chùa như hiện
nay. Chùa hiện nay xây dựng vào năm 1955, đài Liên Hoa có
kết cấu hình vuông, lợp
ngói ta, mỗi chiều dài 3m, bốn mái cong, bốn đầu đao được đắp
hình đầu rồng.
Trong đài tôn trí
tượng Bồ tát Quán Thế
Âm. Nhìn toàn bộ đài Liên Hoa
như một đóa sen lớn
vươn khỏi mặt nước.
Toàn bộ đài đặt trên trụ đá có đường kính 1,2m, cao 4m (chưa kể phần chìm dưới đất).
Trụ đá gồm 2 khối gắn rất khéo thoạt nhìn như một khối đá liền. Tầng trên đỡ một hệ thống những thanh gỗ tạo thành bộ khung sườn kiên cố đỡ cho ngôi chùa
dựng bên trên, khác nào
một đóa hoa sen vươn
thẳng lên từ mặt hồ nhỏ hình vuông, có
xây lan
can bằng gạch xung quanh.
Một chiếc thang xây dẫn lên
chùa. Trên cửa có đề Liên Hoa Đài gợi
nhớ sự tích nằm mộng của vua Lý dẫn
tới việc xây dựng chùa. Nét độc đáo
của kiến trúc chùa Một
Cột là toàn bộ ngôi
chùa được đặt trên một cột đá.
Khải Trí
Theo Vietnamnet