Nguyễn Duy Nhiên

Có một ngày đi dạo với người bạn, chị kể cho tôi nghe những vấn đề khó khăn mà chị đang gặp phải.  Chị nói, có những lúc mất mát dồn dập đến với mình, làm chị cảm thấy lạc lỏng, bơ vơ và dường như là tuyệt vọng.  Chị hỏi tôi nghĩ gì về những nghịch cảnh trong cuộc đời, có phải do nghiệp quả của mình mang đến?

Một buổi sáng mùa Xuân, nắng mai trải trên con đường nhỏ chúng tôi đi.  Trời xanh cao trong như tiếng suối nước chảy trong khu rừng vắng.  Nước róc rách chảy xuyên qua khẻ tay, mát lạnh làm sao.  Con đường sáng nay nắng thật ấm.

Theo tôi thì, những âu lo và mệt mỏi có mặt ngày hôm nay, có thể là do những hạt giống muộn phiền mình đã gieo trồng trong quá khứ.  Nhưng ta đâu biết được rằng, có thể là những hạt giống ấy đã ngừng tăng trưởng sáng hôm nay.  Và ta cũng đâu biết được là, có thể sáng mai đây, trên con đường mình đi những hạt giống tươi đẹp, hạnh phúc khác đang vừa bắt đầu nở hoa kết trái.  Đâu ai biết được!

Trong nhà Phật chúng ta thường hay nói rằng, nếu muốn biết quá khứ của một người nào, ta hãy nhìn vào hiện tại của người ấy; và nếu muốn biết tương lai của một ai, ta hãy nhìn việc của người ấy đang làm trong hiện tại.  Nhưng bạn biết không, điều đó có thể dẫn ta đến một nhận xét sai lầm này là: mỗi chúng ta chỉ có một tài khoản nghiệp quả duy nhất mà thôi, a single karmic account.  Những gì đang xảy ra cho ta trong giây phút này là kết quả của toàn thể tài khoản ấy, the current running balance.  Và ta có thể hiểu lầm và nghĩ rằng đó là tổng kết những nghiệp quả của mình, it’s the sum total.

Có lần tôi được nghe thầy Thanissaro Bhikkhu chia sẻ như vầy, là trong vấn đề nghiệp quả chúng ta không ai là chỉ có một tài khoản duy nhất, no single account.   Chúng ta còn có nhiều tài khoản khác nữa.  Cuộc sống này gồm có rất nhiều hạt giống ta đã gieo trồng ở nhiều nơi, qua những việc mình đã làm trong quá khứ.  Và mỗi hạt giống sẽ lớn lên tùy theo tốc độ của nó.  Có những hạt giống đã trưởng thành và tàn hoại mất rồi, có những hạt giống đang trưởng thành, và có những hạt giống sắp sửa sẽ đâm chồi, kết trái.

Và điều ấy có nghĩa là hoàn cảnh của chúng ta trong giờ phút hiện tại này chỉ là sự biểu hiện của một phần của nghiệp quả, chứ không phải là tất cả!  Thật ra ta rộng lớn và giàu có hơn mình vẫn nghĩ.

Tôi nghĩ rằng trong giây phút hiện tại này, mình đừng bao giờ đánh mất niềm tin và niềm vui.  Tuy gặp khó khăn, nhưng tôi không để cho những bận rộn và âu lo ngăn trở không cho tôi tiếp xúc được với những điều may mắn chung quanh mình, được ngồi với người thân, nắm tay nhau đi dạo với niềm vui, mỉm cười trong một ngày mưa…  Những hạt giống hạnh phúc ta gieo trồng cũng như những đóa hoa sáng nay, khi nắng ấm về, nào có ai nhắc đâu mà chúng vẫn nở rộ.

Tôi có đọc được bài thơ hài cú này, không biết tên tác giả,

Người chiết tự trong đêm
Chữ bình tâm loay hoay xếp mãi
Quên ngày mới vừa lên

Anagram at night
Could not arrange "peace of mind"
Missed the dawn's light.