|
Chùa Linh Quang (靈光寺)
tọa lạc trên đỉnh bằng của dốc Bến Ngự, xưa kia gọi là núi Ngũ
Bình làng Phú Xuân nay là phường Trường An Tp. Huế. Chùa Linh Quang
vốn
là do hai chùa Viêm
Quang
và Linh Giác hợp lại. Viêm Quang nguyên là thảo am của Tăng cang Đoàn Thiện Thụ dựng vào năm 1852. Còn Linh Giác
được
Thượng thư
Bộ Hộ Tôn Thất Dương thành lập năm 1855 thờ tượng Quan Công.
Vào năm Đồng Khánh nguyên niên (1886) theo ý chỉ của bà Từ Dũ,
vua sai Tôn Thất Đính tháo dỡ chùa Linh Giác (lúc
này chùa bị bỏ hoang đổ nát hoang tàn
sau sự kiện khởi nghĩa của Đoàn Hữu Trưng năm 1864) đem đến chỗ Viêm Quang mà làm
mới lại. Chùa dựng phía trước được gọi là Linh Giác
Tự, nhà phía sau gọi
là Viêm Quang Đường; vua ban sắc chỉ cho tên Linh
Quang
Tự để ghi lại dấu cũ.
Từ ngoài đường Phan Bội Châu, đoạn gần khu lưu niệm nhà yêu nước
Phan Bội Châu rẽ sang đường Ấu Triệu chúng ta sẽ bắt
gặp ngay tam quan chùa
Linh
Quang đề hai câu đối:
靈瑞鷄園燈點聰傳門般若
光開鷲 嶺月輪明炤地伽藍
Linh thụy
Kê Viên đăng điểm thông truyền môn bát nhã
Quang khai Thứu Lãnh nguyệt luân minh chiếu địa già lam
Dịch nghĩa:
Linh thụy Kê Viên đèn
sáng dọi truyền cửa Bát Nhã
Quang khai Thứu Lãnh trăng tỏ chiếu khắp đất Già Lam
Đi chừng 150m, cuối đường Ấu Triệu, chùa Linh Quang
hiện
ra với vẻ đẹp của một ngôi danh lam cổ tự của chốn thần kinh. Tam quan trong
của
chùa ghi câu đối:
庭外設三關即俗即真無違此道
藏中開四教於頓於漸在乎當人
Đình ngoại
thiết tam quan tức tục tức chân vô vi thử đạo
Tạng trung
khai tứ giáo ư đốn
ư tiệm tại
hồ đương
nhân
Dịch nghĩa:
Ngoài sân thiết tam quan, là tục, là chân không
trái đạo này
Trong kho khai tứ giáo, nơi đốn nơi tiệm chính ở người đây
Khuôn viên chùa khá
rộng, phía trước sân chùa nhà bia
hình bát giác có bài
ký “Linh Quang tự bi kí” do Nguyễn Thuật hàm Thái tử Thiếu bảo, Hiệp biện Đại học sĩ, Cơ Mật viện đại thần lãnh Hình Bộ
Thượng Thư,
tước An Trường
Tử về hưu soạn năm Thành Thái thứ 14 (1902). Bài văn bia nói lên
lịch sử hình thành
của
chùa Linh Quang từ khi còn là
thảo am Viêm Quang cho đến
quá trình hợp nhất, trùng tu để
hình thành lên chùa Linh
Quang. Mặt sau của tấm bia ghi các vật
cúng dường; số ruộng của chùa mua và của
các thiện nam tín nữ
cúng dùng để chi dùng và cúng lễ
hàng năm.
Ngoài ra trong vườn
chùa còn có văn bia
tháp Tổ Phước Hậu trụ trì chùa Báo Quốc
và Linh Quang lập ngày mồng 1 tháng 10 năm Quý Tỵ (ngày 7 tháng 11 năm 1953) ghi hành trạng và quá trình
tu tập của ngài. Trong bia có
khắc bài thơ của ngài:
心清天有月
性淨海無波
圓明藏一點
放出满山河
Tâm thanh
thiên hữu nguyệt
Tính tịnh
hải vô ba
Viên minh tàng nhất điểm
Phóng xuất
mãn sơn hà
Dịch:
Lòng trong trăng tỏ rạng
Tính lặng biển êm không
Sáng tròn từ một chấm
Lan tỏa khắp non sông
(Lê Nguyễn Lưu dịch)
Chùa Linh Quang
mang
nhiều giá trị về mặt kiến trúc, trang
trí.
Tuy thành lập chưa lâu (chính
thức
là năm 1886) nhưng Linh Quang lại mang nhiều dấu ấn lịch sử Phật giáo xứ Huế. Nơi đây từng đặt Phật học đường (1944 - 1946); trụ
sở của Giáo hội Tăng già Thừa Thiên (từ 1951)… Ngoài ra các đời
trụ trì của chùa đều là những danh tăng của xứ Huế như Tổ sư Liễu Triệt, Nguyên Cáo, Đắc Cần, Đắc Ân, Phước Hậu, Tứ Thư, Mật Nguyện…■
Bài & ảnh: T.V.Q.
Nguồn: Tập San Pháp Luân 79
|