Chơn Hữu
“Trước Vô Môn Quan, Thượng
Đế- kẻ sáng tạo với trái tim yêu thương, hỷ hoan bước vào…” (Sáng tạo ca)
Nhiều người thường nói
rằng: “Cuộc đời chỉ là một cuộc chơi”. Có cuộc chơi ô nhiễm
đầy bụi bặm và cũng có cuộc chơi thanh tao, trang nhã. Tuy nhiên, nói cho
cùng thì cuộc chơi nào cũng chỉ là sự thể hiện cách nhìn, cách thấy, cách sống
hay cách lịch trãi cuộc đời của những tâm hồn lang
thang phiêu bạt hoặc đọa dày nơi trần gian muôn đời là quán mộng này.
Những
ngày đầu năm, tôi không biết mình nên mừng hay nên buồn khi phải nhập viện để
giải phẩu. Chắc có lẽ cả hai, một chút buồn vì ngày xuân
phải chịu đau đớn do bệnh tật và chứng kiến rất nhiều cảnh đau đớn thương tâm
quanh mình. Một chút mừng, vì nói theo nhân quả thì
mình cũng đang trả được một nghiệp báo từ quá khứ. Nợ nần trả
trước khỏi trả sau là vậy. Trong những ngày nằm viện với nhiều tâm trạng
như thế, tình cờ đọc về một triển lãm “Chắp tay sen và nụ cười Đức Phật” đã làm
tôi ngạc nhiên và thích thú vô cùng. Ngạc nhiên vì chính tác
giả cuộc triển lãm tại Sydney lần này là một người
bạn cũ, thích thú vì một gã lãng tử nghệ sĩ như anh mà có cái thấy rất phù hợp
với chánh kiến của những người tu hành tinh tấn. Quả thật, chân lý
không
bị giới hạn là vậy!
Cuộc triển lãm nhìn
theo quan niệm của một nhà sư là một bài Pháp được trình bày hết sức súc
tích và thi vị. Người nghệ sĩ, tác giả cuộc triển lãm này đã
có được cái thấy phiêu hốt vượt lên trên thời gian nhân quả, hạnh phúc hay đau
khổ và đã diễn tả được cái thấy ấy qua ngôn ngữ hình tượng nghệ thuật sắp đặt.
Ba cái chắp tay được bố trí theo một hàng thẳng tắp trước hình ảnh một nụ cười
khiến cho ta liên tưởng như trọn cả tam giới đều kính ngưỡng trước sự chứng ngộ
tự tại (là nụ cười) của Đức Phật. Tác giả đã dùng những khoản không gian rất
sáng tạo phối hợp với ánh sáng và sự phản chiếu của một hồ nước tĩnh lặng
như muốn soi rõ những vùng vô thức bí hiểm của nội tâm để cho ta thấy rằng
tất cả- dù lí trí cao siêu cũng chĩ là thực tại tính vô ngã, để đưa người xem
thâm nhập vào một cảnh giới lung linh huyền ảo, rất mơ nhưng rất thực; mênh mông
an lành trong nụ cười - và phải chăng nụ cười ấy cũng là cứu cánh mà thông điệp
của anh muốn nói đến?
Trong cuộc sống, con người
luôn là yếu tố chính giành phần chủ đạo vì con người có một quyền năng vượt trội
các giống loài khác hiện hữu trên trái đất này- quyền năng mạnh mẽ ấy cũng chính
là khả năng của lý trí.
Niềm khát vọng chinh phục
hay cũng chính là tham vọng đã khiến con người có những bước thật xa trong nhiều
lãnh vực của cuộc sống. Lý trí sẽ không tuyệt lộ
trong sự mênh mông của vũ trụ quan mà với sự tìm kiếm ở ngoại giới đang hứa hẹn
mở ra những cánh cửa bất tận để con người khám phá.
Nhìn một cách tổng quát
con người chính là sự tương giao với hoàn cảnh chung quanh, tạo thành những
không gian riêng và trong sự vận hành tương tác ấy một vòng đời liên miên bất tận được hình thành.
Tôi quen biết anh lần đầu tiên khi anh đến Đà Lạt. Nhìn những bức tranh
về những con ngựa được kết hợp giữa sơn dầu với giấy báo của anh thật ấn tượng.
Thưở ấy, tôi chỉ là một kẻ lãng tử ham chơi và không hề am hiểu chút gì về hội
hoạ, vậy mà những bức vẽ ngựa của anh đã làm cho tôi ngẩn ngơ mà thán phục, để
rồi từ đó một niềm cảm mến hình thành và từ trong
thâm tâm kẻ giang hồ ngang tàng ngày ấy xem anh- một hoạ sĩ tài hoa,giảng viên
của một trường đại học mỹ thuật danh tiếng là một người bạn mà tôi luôn
tôn trọng.
Nghĩ cũng lạ, nghệ thuật
cũng như văn chương luôn là một điều gì đó cuốn hút những tâm hồn nhạy cảm, nhất
là lúc khán giả cảm nhận trọn vẹn hay là xuyên qua hiện tượng để đến được bản
chất đích thực mà tác giả muốn nhắn gửi. Nghệ thuật của anh cũng luôn như vậy,
không cần phải giải thích, không cần nhiều lời bởi theo anh, chính tác phẩm đã nói lên tất cả. Dĩ nhiên, khác
với ngôn ngữ của những nhà hoằng Pháp, người nghệ sĩ thể hiện ý tưởng của họ
bằng hình tượng nghệ thuật, và với những sáng tạo thiên về hình tượng như thế,
người nghệ sĩ này đã chuyển đạt được sự rung động trong vô thức của mình đến với
cuộc đời, với mọi người.
Sau này, tôi chọn cho mình
con đường xuất gia theo chân Đức Phật, và trọn phần đời
còn lại sẽ sống không gia đình. Anh không chọn con đường như tôi, nhưng đến giờ
anh vẫn độc thân, phải chăng cũng vì một đại nguyện với nghệ thuật?
Nhiều năm sau, anh tìm đến
thăm tôi trên núi vắng, anh vẫn phong trần như ngày nào, chỉ có ánh mắt như sâu
hơn, nụ cười như bao dung hơn và tâm trí như đã nhận ra được nhiều điều ý
nghĩa trong cuộc sống hơn. Chúng tôi nói với nhau vài chuyện vu
vơ về cuộc sống, về hạnh phúc của con đường, của cuộc đời. Hạnh phúc! Tôi
thấy anh hình như không có ý tìm kiếm hạnh phúc cuộc đời, sáng tạo với anh mới chính là hạnh phúc.
Anh cười
rất hoan hỷ khi kể về niềm hạnh phúc của anh khi đi thăm Angkor Thom và Angkor
Wat bên Campuchia. Anh kể rằng anh đã ngất ngây hạnh phúc như thế
nào khi đứng trước hàng ngàn nụ cười tự tại của Đức Phật. Rồi anh đã thuê một
chiếc xe máy và chở người chủ xe chạy suốt máy ngày liền quanh khắp Angkor để
được chiêm ngưỡng những nụ cười của Đức Phật ra sao. Lúc đó
tôi tự nghĩ rằng “kẻ giang hồ phiêu bạt này đã “ngộ” đạo qua hình tượng nụ cười.
* BBT xin đặt lại tiêu đề bài
viết. Xin cảm ơn tác giả