Đốt Hương Kính Tiễn
Thầy Nguyên Tánh Phạm Công Thiện
Ấn tượng khó quên mà lần đầu
tiên tôi gặp Thầy Phạm Công Thiện là Thầy đã khuyên tôi nên tinh tấn tu tập,
thực hành lời Phật dạy và niệm Phật.
Lần đó là vào giữa năm 1991,
nửa năm sau khi tôi từ New York dời về Cali
để sống, thành phố Monterey Park,
Los Angeles. Trong đầu tôi, trước khi gặp Thầy, mường tượng ra một Phạm
Công Thiện hiên ngang và nói thao thao bất tuyệt về triết học Tây Phương, về
Trung Quán, về Bát Nhã, v.v... Nhưng không, tất cả những suy nghĩ viễn vông và
mộng tưởng đó đều bị sụp đổ tan tành khi tôi ngồi đối diện với Thầy Phạm Công
Thiện trong một căn phòng nhỏ ở Chùa Diệu Pháp. Thầy Phạm Công Thiện, với dáng
điệu từ tốn, khiêm cung, trầm lặng, chỉ nói những điều hết sức bình thường, chỉ
khuyên những điều hết sức phổ thông mà người Phật tử nào cũng thường nghe quý
Thầy khuyên bảo như thế.
Tuy nhiên, đối với tôi thì điều
này lại là một sự kiện không bình thường, một ấn tượng sâu sắc khiến tôi khó
quên.
Duyên do là vì sự phản nghịch giữa hiện thực trước mắt và ý tưởng trong đầu mà
từ lâu tôi đã cưu mang. Trong đầu óc tôi, Thầy Phạm Công Thiện
là một triết gia, tư tưởng gia, đã từng một thời khuấy động không khí văn học và
triết học tại Miền Nam trước năm 1975.
Tôi đã từng đọc những cuốn như "Ý Thức Mới Trong Văn Nghệ Và Triết Học," "Hố
Thẳm Tư Tưởng," "Im Lặng Hố Thẳm," "Tự Do Đầu Tiên và Cuối Cùng," "Ngày Sinh Của
Rắn," v.v… của Thầy từ hồi mới 15, 16 tuổi. Bây giờ trước mặt tôi là một Thầy
Phạm Công Thiện đơn sơ, bình dị và trầm mặc chỉ khuyên tôi thường niệm Phật. Đối
với tôi, lúc đó, là một chuyện lạ. Có
vẻ như Thầy đã dùng cách đó để khai thị cho tôi điều gì.
Phải chăng Thầy muốn nói rằng tất cả những triết thuyết và lý luận cuối cùng rồi
cũng chỉ là hý luận, mà điều thực tiễn, lợi lạc nhất chính là điều phục tâm mình
để thoát ra khỏi những vướng mắc của danh ngôn!
Những năm tháng sau đó, càng gần
gũi với Thầy tôi càng hiểu rằng Phật Pháp mới chính là chất liệu sống
chính yếu nhất của Thầy. Có lần, khi Thầy còn ở tại Chùa Diệu
Pháp, tôi vào phòng thăm Thầy, tôi thấy Thầy nằm trên giường có vẻ mệt mỏi.
Tôi hỏi Thầy có sao không. Thầy bảo Thầy mệt từ đêm hôm
qua tới giờ.
Rồi Thầy lại trấn an tôi rằng không sao đâu, đừng lo
cho Thầy, Thầy đã và đang dùng thiền định và thần chú để tự điều trị.
Thầy thường xuyên trì chú. Nhiều lần Thầy đã dạy cho
tôi mấy câu chú của Mật Tông. Thầy còn khuyên tôi hãy
dạy cho đứa con gái của tôi câu chú "Án Ma Ni Bát Mê Hồng," để làm món quà quý
giá nhất cho cả cuộc đời nó. Bây giờ cháu lớn lên, đi
học xa, tôi mới thấy lời dạy của Thầy thật đúng.
Thầy Phạm Công Thiện là người có lòng với Phật
Pháp nói chung
và với những anh em lớp trẻ như chúng tôi nói riêng. Trong nhóm Chân Nguyên hồi
đó, Thầy thường xuyên khuyến khích quý Thầy như Thầy Viên Lý, Minh Dung,
Thông Niệm, Đồng Trí, và mấy anh em cư sĩ như Vân Nguyên, Vĩnh Hảo, Như Hùng, và
tôi sáng tác, dịch thuật về Phật Pháp để góp phần vào việc truyền bá Chánh Pháp.
Thầy chính là người mua sách tặng và khuyến khích tôi dịch cuốn "Đức Đạo Kinh,"
và "Những Mộng Đàm Về Phật Giáo Thiền Tông."
Thầy còn mua tặng cho tôi cuốn "The Buddhist I Ching," bản dịch từ tác phẩm Kinh
Dịch Phật Giáo của Tổ Ngẫu Ích Trí Húc, và khuyên tôi dịch, nhưng mãi đến hôm
nay tôi cũng chưa dịch xong. Cuối năm 2009, khi đến Việt Báo thăm, Thầy còn nhắc tôi dịch cho
xong cuốn sách đó.
Thời gian tôi còn ở trên Monterey Park
trước năm 2000, và Thầy ở Chùa Diệu Pháp, Thầy thường đi bộ sang nhà tôi.
Hai Thầy trò xách ghế ra trước hiên nhà, ngồi uống trà, hút thuốc và trò chuyện.
Thầy biết tôi nghèo rớt mồng tơi, nên mỗi khi rủ tôi đi ăn
Thầy đều bảo tôi đừng lo, Thầy bao cho. Lần nọ, Thầy kêu tôi lái
xe đưa Thầy lên tiệm sách Bodhi Tree ở
Los Angeles để Thầy mua sách. Trên đường đi, Thầy kể tôi nghe rất nhiều chuyện vui và dạy rất
nhiều điều về Phật Pháp. Cao hứng, Thầy nói rằng nếu
trên đời này mà không có đàn bà thì Thầy thành Phật ngay tức khắc.
Trong thâm tâm, tôi tin lời Thầy nói đó là thật.
Bởi vì với một người có trí tuệ sâu thẳm như Thầy thì chuyện kiến đạo là điều có
thể thực hiện dễ dàng, chỉ còn lại phần tu đạo, mà cái chướng duyên lớn nhất là
ái dục.
Tôi nhớ đâu đó, đức Phật đã nói đại ý rằng cũng may trên đời này chỉ có một thứ
là ái dục, chứ nếu có 2 cái giống như thế thì Ngài cũng khó thành Phật. Lần đó,
Thầy nói với tôi rằng nhờ Phật Pháp cứu mà Thầy còn sống tới hôm nay, nếu không
thì Thầy đã tự tử chết từ lâu vì những khủng hoảng trong cuộc sống.
Mỗi lần nhắc đến vị Bổn Sư của
Thầy là Hòa Thượng Thích Trí Thủ, Thầy đều bày tỏ sự kính ngưỡng sâu xa về Ngài. Thầy nhắc lại rằng mỗi khi có dịp về đảnh lễ Hòa Thượng Bổn
Sư thì Thầy chỉ thấy nụ cười hiền từ trên khuôn mặt phúc hậu của Ngài, mà không
hề nghe một lời khiển trách nào, dù Ngài biết Thầy "lêu lỏng bên ngoài.”
Có sống gần mới cảm nhận được
sự thông thái phi thường của Thầy.
Ngoài kiến thức uyên bác về triết lý và văn chương Tây Phương, mà đôi khi Thầy
cho là không thể sánh kịp đối với Phật Pháp, Thầy không những là người có trí
tuệ quán thông về Phật Học mà còn là một hành giả chuyên cần và tâm đắc. Thầy
thông thạo tiếng Phạn, Tây Tạng cho nên, Thầy giảng nghĩa thật tinh tường nhiều
thuật ngữ Phật Học khó tìm được nơi tài liệu nào khác. Đặc
biệt, Thầy rất tâm đắc giáo nghĩa Bát Nhã và Trung Quán. Chính Thầy là
người khuyến khích nhà văn Vân Nguyên dịch lược mấy phẩm trong Đại Trí Độ Luận
của Bồ Tát Long Thọ, và cuốn Bách Luận của Ngài Đề Bà, rất tiếc chưa kịp xuất
bản thì anh Vân Nguyên đã đi theo Phật hồi năm 2004.
Sáng Thứ Tư, ngày 9 tháng 3 năm 2011, 7 giờ rưỡi,
điện
thoại nhà reo. Trên đầu giây bên kia, giọng của Hòa
Thượng Thích Nguyên Siêu:
- Tâm Huy ơi, nghe gì chưa, Thầy Phạm Công Thiện
mất rồi!
- Sao linh quá vậy, tôi thảng thốt kêu lên.
Hòa Thượng Nguyên Siêu không hiểu nên hỏi lại:
- Cái gì mà linh quá vậy?
- Thì mới tối hôm qua, tôi nằm mộng gặp Thầy
Thiện cùng nhau dạo chơi và trò chuyện ở một cảnh chùa nào đó, mơ hồ không nhớ
rõ. Thức giấc giữa đêm, lòng bồi hồi, cảm thấy như có điều gì bất thường đối với Thầy Thiện. Thì ra là Thầy đã ra đi…
Tôi nghĩ rằng Phật Giáo Việt
Nam
thời hiện đại, ngoài những vị cao tăng thị hiện, còn có được cái may mắn hiếm
hoi là cùng một lúc có 3 vị Bồ Tát xuâát hiện, đó là Thầy Nguyên Tánh Phạm Công
Thiện, Thầy Nguyên Chứng Thích Tuệ Sĩ, và Thầy Trí Siêu Lê Mạnh Thát. Cả 3 vị
đều có trí tuệ và thân chứng Phật Pháp rất cao siêu, cũng như đã đóng góp lớn
lao cho công cuộc phát triển văn hóa, giáo dục, và hoằng pháp trong nhiều thập
niên qua, đặc biệt là xây dựng một Viện Đại Học Vạn Hạnh với hùng phong cao ngất
như một thứ thành trì kiên cố bảo vệ nền văn hiến Việt giữa bối cảnh của đất
nước đang ngửa nghiêng vì chiến tranh loạn lạc và phá sản toàn diện.
Nói như nhà văn Phan Tấn Hải trong bài viết "Nghĩ
Về Nhà Thơ Phạm Công Thiện," đăng trên Việt Báo online gần đây, rằng: "Nếu Tây
Tạng có các hoá thân Đạt Lai Lạt Ma, Ban Thiền Lạt Ma, Karmapa, Rinpoche, vân
vân... thì Việt Nam mình ngay trong thời này cũng có các hoá thân Bồ tát như các
nhà thơ Tuệ Sỹ, Bùi Giáng, Phạm Công Thiện..."
Bây giờ, Thầy Nguyên Tánh Phạm Công Thiện đã ra
đi, còn lại 2 vị Tuệ Sỹ và Trí Siêu ở trong nước mà tuổi đời đã sắp bước qua cái
ngưỡng "thất thập cổ lai hy."
Mong rằng Thầy Phạm Công Thiện sẽ hóa sinh trở
lại thế giới này và trong lòng Phật Giáo Việt Nam để tiếp tục con đường hoằng Pháp
mà Thầy đã một đời hy hiến.
Trưa Chủ Nhật, 13 tháng 3 là ngày hỏa thiêu nhục
thân Thầy Phạm Công Thiện tại Houston, Texas, con xin đốt nén tâm hương xông
khắp mười phương pháp giới, cúi đầu kính tiễn biệt Thầy nhập Pháp Thân tịnh lạc.
Tâm Huy Huỳnh Kim Quang