GIÁO SƯ PHẠM CÔNG THIỆN MỘT NHÂN CÁCH LỚN Văn hóa và Giáo dục của Phật giáo Việt Nam (1)
Nhận được
tin giáo sư Phạm Công Thiện (Từ đây xin được
đọc là Đạo Hữu
–ĐH) vừa tạ
thế tại Mỹ, tôi cảm
thấy vô cùng hụt hẩng và kính
tiếc. Có thể nói, Đ.H
là một nhà hoạt động văn hóa và giáo
dục lớn, đóng góp rất
nhiều cho Phật giáo Việt Nam
thời hiện tại.
Thời thanh niên trai trẻ
của tôi khi còn sinh
hoạt trong màu áo GDPT và
HSPT, cái tên Phạm Công Thiện luôn khiến tôi chú ý trên các
văn đàn Phật giáo, tuy lúc ban đầu
tiếp cận luồng tư tưởng của
Đ.H tôi hoàn chưa hiểu nhiều. Sau này khi có
nhiều điều
kiện tiếp xúc hơn tôi mới chợt nhận ra và luôn tự hào
về Đ.H và cho Phật giáo VN có được
một nhân tài như thế.
Đ.H sinh ngày
1.6.1941 tại Mỹ
Tho, Nam Bộ. Là một thiên
tài về ngôn ngữ học, thông thạo rất nhiều thứ tiếng nước ngoài. Năm
16 tuổi, Đ.H đã
có công
trình
được xuất
bản đầu tiên là “Từ Điển
Anh Ngữ Tinh Âm”,
và
là vị giáo sư trẻ
tuổi nhất thời bấy giờ được mời dạy Anh ngữ trong
rất nhiều trường ở Saigon.
Đọc phần lý lịch của Đ.H, có một điều
rất lý thú là Đ.H sinh ra trong
một gia đình đạo dòng Thiên Chúa
giáo. Nhờ
vào vốn liếng ngoại ngữ phong phú, công vào
nền tảng tri thức thiên tư, Đ.H dễ dàng tiếp cận và hiểu
ra được những tinh hoa Phật giáo, quy hướng
về Phật, thậm chí còn khuyến hóa cả gia
đình đều trở về nương tựa Phật Pháp Tăng, trở thành một gia đình Phật
tử thuần thành, tiêu
biểu
nhất.
Năm 1963 –Theo lời
Đ.H kể, đã từng đến PHV Hải Đức Nha Trang cầu
pháp với Hòa thượng Thích Trí Thủ,
Giám Viện khi ấy, và
được Hòa thượng ban pháp danh là Nguyên
Tánh.
Người em trai của Đ.H cũng thọ giới xuất gia với Hòa thượng
Thích Trí Thủ là Thích
Nguyên Văn, hiện đang định cư tại Úc.
Cuốn sách đầu tiên về Phật
học được
xuất bản của Đ.H sau tháng ngày
nghiên
cứu là “Tiểu Luận về Bồ Đề Đạt Ma”. Năm đó Đ.H mới 22 tuổi.
Năm 1966, Hòa thượng Thích Minh Châu,Viện trưởng Viện Đại Học Vạn Hạnh mời Đ.H về giảng dạy cũng như giúp phát triển
hệ thống giáo dục Phật giáo cao cấp đầu
tiên của Phật giáo này. Và không
uổng lòng hoài vọng của Hòa thượng
Viện Trưởng, Đ.H
đã đảm
đương trọng
trách Giám Đốc Soạn Thảo Chương Trình Giảng Dạy cho các
phân khoa của Viện. Đ.H cũng là một
trong những sáng lập viên và chủ
trương Tạp Chí Tư Tưởng
của Viện Đại Học Vạn Hạnh này. Giai đoạn
này, tờ tạp chí Tư
Tưởng là biểu tượng trí thức sáng chói nhất
của giới trẻ học Phật.
Năm 1970, do hoàn cảnh chiến tranh cũng như các phong
trào đấu tranh của sinh viên Phật
giáo ít
nhiều
tác động và ảnh hưởng
đến hệ tư tưởng vốn rất phóng khoáng
của
Đ.H, cộng vào đó là nhu
cầu mong muốn mở mang thêm kiến
thức, nên đã phải rời Việt Nam sang sinh sống ở các nước Israel, Đức, Pháp. Đây cũng chính là thời điểm
Đ.H tốt nghiệp
bằng Tiến Sĩ Triết tại Đại Học Sorbonne ở Pháp.
Từ đây chính thức trở thành giảng sư chuyên ngành Triết học Tây phương
tại Đại Học Toulouse-Pháp.
Năm 1983, Đ.H được
Hòa thượng Thích Mãn Giác
(trụ trì chùa Việt Nam ở Los Angeles
bảo lãnh sang
Mỹ. Thời gian này dòng
máu sư phạm lại được khơi nguồn nên Đ.H tiếp tục được mời thỉnh giảng Phật học tại trường Đại Học Đông Phương cũng như nhiều Phât Học Viện khác ở khắp
California.
Năm 1996,
Đ.H
được đề
cử giử chức Tổng Vụ Trưởng Tổng vụ Văn Hóa.
Năm 2005, Đ.H về
sống tại thành phố
Houston,
bang Texas.
Tuy nhiên Đ.H cũng thường xuyên về lại vùng Califonia để nhập thất ở chùa Viên Thông,
thành
phố
Bellflower.
Cũng từ đây về sau Đ.H chỉ chuyên lo nghiên cứu Phật học.
Nhà thơ Lê Giang Trần,
người bạn tâm giao, luôn
kề cận Đ.H
kể lại chi tiết rất cảm động rằng dường như ĐH đã biết trước giờ ra đi
nên dặn dò nhiều việc, sau đó ngồi
thiền định,
trì chú
và
xả bỏ báo thân. Lúc đó
là 6 giờ 30 phút chiều ngày 8 tháng 5 .2011.
Đ.H ra đi
để lại cho đời, cho gia tài
văn hóa-giáo dục Phật giáo nhiều công trình giá
trị. Những
tác phẩm ấy ra đời
theo tuần
tự thời gian cống hiến của mình dành cho
Phật đạo. Thơ – Văn – Báo Chí hay các công trình
nghiên
cứu, v.v… của Đ.H đều
là những bài học, những giá trị gương soi cho hàng
hậu học chúng tôi nương
theo đó mà vững lái
tay chèo, phụng sự cho đạo pháp hôm nay và
mai sau.
Xin dâng nén tâm hương,
ngưỡng mong mười phương chư Phật
gia hộ hương linh Đ.H sớm quy ngưỡng
sen vàng nơi cảnh giới Tây phương.
Con đường Đ.H bỏ
dở sau lưng, có chúng
tôi tiếp bước. Mong Đ.H an lòng thanh
thản.
NAM MÔ TIẾP DẪN ĐẠO SƯ A DI ĐÀ PHẬT.
Giác Đạo DƯƠNG KINH THÀNH
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) Theo
các tài
liệu
được sưu
tầm vội vã, chấp vá trên các
trang mạng.