Má tôi là nông dân nghèo thứ thiệt của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chẳng những nghèo mà Má còn thất học. 18 tuổi, bỏ đàn em chút chít sau lưng, Má lấy cha tôi cũng nông dân nghèo, lại mồ côi. Một đàn con nheo nhóc ra đời, đứa nhỏ lủi thủi theo đứa lớn. Hơn 70 năm trong đời Má, lễ nghĩa kiểu trí thức là cái gì đó rất đỗi xa lạ.

Mấy năm trước chị kế tôi "học đòi" phương Tây, làm tiệc "Mothers day" cho Má. Má lơ ngơ, lạc lõng trong nhà hàng, cái bánh kem hếch mặt nhìn Má và cuối cùng chui tọt vào bụng đám con nít trong nhà.

Tôi là đứa duy nhất trong gia đình được đi học đến hết đại học, nhờ Má bán mấy công ruộng ngập nước mặn định cho tôi làm của hồi môn. Có một điều cho đến trước ngày lấy chồng, tôi chưa bao giờ nói với Má lời yêu thương kiểu "con yêu mẹ” lần nào.

Mùa bông hồng cài áo năm nay, lần đầu tiên tôi nhớ Má vô kể. Cách xa Má hơn 300km, công việc đăng đăng đê đê của một người cố nhoài, cố bơi cho kịp thiên hạ giữa dòng mưu sinh chốn thị thành làm tôi ngại về. Thêm thằng con nhỏ quấn mẹ càng khiến tôi sợ hãi khi nghĩ đến quãng đường dài đi xe đò chật chội lại trong mùa mưa bão như vầy. Tôi gọi điện cho Má, giọng Má nhẹ như gió đưa bụi chuối sau hè nhà tôi những buổi trưa: "Rảnh thì dìa, hổng rảnh thì thôi".

Ba mươi năm qua, tôi chưa từng nhìn kỹ mặt Má lần nào. Hồi nhỏ tôi lẩn như chạch khi Má ôm tôi. Mà cũng lạ, trong ký ức tuổi thơ tôi chưa từng nghe Má nói Má thương tôi lần nào. Nhưng đêm nay và nhiều đêm trước nữa, khi ôm đứa con trai bé bỏng vào lòng, tôi giật mình nhận ra rằng tôi đã nhìn thật kỹ mặt con, nghe từng hơi thở phập phồng của nó, gửi gắm vào nó bao mơ ước của mình. Mỗi khi nó hắt hơi, tim tôi se thắt. Rồi tôi nhớ Má, ngày xưa chắc Má cũng từng ôm tôi trong những đêm mưa như thế này mà lo lắng, mà nghĩ về tương lai của tôi.

Tôi nhớ Má khi nhìn thằng con ngủ mớ gọi "Ma ma...". Nhớ Má tỉ mỉ gói từng cái bánh ít đi bán, thức khuya dậy sớm làm từng con cá để làm mắm… Những đồng tiền ít ỏi từ gánh mắm, thúng bánh ít đã đưa đường cho tôi vào đại học. Tôi ra trường, bận rộn với lợi danh ra vào, bận rộn với chồng con. Thời gian dành cho Má, cho Cha ngày càng ít. Vội vã trở về quê, rồi lại vội vã trở lên Sài Gòn, bận rộn quay cuồng với công việc, quên cả Má đợi chờ một cuộc điện thoại khi chiều về.

Nhiều lúc tôi nghĩ mình quên mình còn có Má với Cha. Chỉ khi cuối tháng gửi tiền về lo ăn uống, thuốc thang cho Má cho Cha, thỉnh thoảng tôi lại thở dài và... nghĩ cái gánh mình gánh sao mà nặng!

Tôi quyết định thu xếp mọi thứ về với Má. Tôi sẽ im lặng ngồi bên Má, rồi ra chợ thị xã mua con cá lóc đồng còn sống, mua bó bông súng còn tươi, mua thêm ngò om, ngò gai để nấu cho Má tô canh chua cá lóc bông súng. Rồi tôi sẽ nhìn Má ăn. Má sẽ nói "Bây bận dìa làm chi…" nhưng tôi biết lòng Má đang mừng khấp khởi, Má vui lắm…