Thơ                   Minh Đức TriềuTâm Ảnh

Bagan

và hương huyền sử

Bagan - chùa tháp cổ sương

Có con trăng dệt con đường sử kinh

Ngọn đèn pháp bảo lung linh

Dấu son một thuở phục sinh đạo vàng

Ôi! Một thời dân tộc Môn qua đây

Đã liệt liệt oanh oanh

chép sử vàng lên bốn mươi ngàn tòa bảo tháp

Một cõi Đông dương

xây dựng kinh đô chánh pháp

Để ngàn sau...

để ngàn sau còn thơm mãi một mùi hương!

Ôi! Mùi hương nhập thế dị thường

Đã trải dài theo dấu chân

theo vết xe thổ mộ

Có con ngựa già còng lưng kham khổ

Và người phu xe

mà mái đầu đã bạc trắng đức tin

Ôi! Mùi hương của nhiệt huyết, của trái tim

Trộn lẫn mùi hương của tâm linh tôn giáo

Là công trình muôn đời của thăng hoa cảm xúc

Mà ấn ngọc, triện son

năm tháng chẳng mờ phai

Ôi! Có phải đây là thời

mà con sư tử vươn vai

Cất tiếng hống uy linh tràn trề sinh lực

Từ vạn dặm xa

kế thừa vinh quang A-Dục

Để  huyền sử về một địa danh

bất diệt đến ngàn sau

Tôi cúi đầu xuống

Lắng nghe giữa hư vô

một mùi hương huyền diệu, sâu mầu

Thấm đẫm trên những cọng rêu xanh

Trên những cành cây khô

Trên những phù điêu, hoa văn chạm trổ

Tôi còn nghe

linh hồn cựa mình trong những viên gạch vỡ

Len vào sinh hoạt đời thường

thiên hạ thế gian tâm

Ôi! Tháp cổ Bagan!

Huyền sử Bagan!

Như một tiếng hú tận thâm lâm

Như một ngôn ngữ xa xăm

Nói về lẽ thăng trầm, hưng phế

Nói về chiến tranh, bạo quyền

và niềm đau khổ đế

Vì sự tham lam, sân hận của con người

Nó còn nói về sự thật trần khơi

Thần hủy diệt, thần bảo tồn

đã sát cánh chung vai

trong trò chơi quá nhiều thách đố

Để bi khốn thay

thân phận con người

cứ miệt mài xây tổ

Lẽ hoại thành nghe lòng mắt cay cay!

Lẽ hoại thành - khói tụ, tan mây...

Ôi! Một thời dân tộc Môn qua đây

Họ là một loài người tiến hóa bậc cao

Họ đến như làn mây lành

khoác tâm hồn nắng ấm

Rồi họ ra đi

mà dấu chân còn lấp lánh bụi sương

Để bây giờ

ngàn năm sau

bất diệt một mùi hương!

Ôi! Tôi đã đi thăm xứ xứ Bagan

Nơi đây con người

vận xà-rông xám chàm đất mục

Thân xác khô gầy gập lưng lạy Phật

Những tràng hoa lài,

hoa sứ tươi thơm

Chư sư khất thực qua ngày

bình bát toàn cơm

Cơ cực bữa ăn chan mùi khổ hạnh

Những cô gái bôi má bột cây

để gìn da giữ sắc

Còn giữ nụ cười đôn hậu ngây thơ

Những gã trung niên chuông gõ điện thờ

Mắt hấp háy nhìn hòm công đức

Những đứa trẻ cõi còm,

đói lòng kiếm xin vài "chạt"

Đôi mắt xanh trong!

Bi cảm tình người!

Ôi! Nhưng mà sao cách biệt một trời!

Mà phú quý

chỉ để dành cho người quý tộc?

Mà giàu sang

chỉ để dành cho giai cấp chiến sĩ?

Và mọi tiện nghi, xa hoa

ưu đãi giới thương buôn?

Còn thủ-đà-la, chiên-đà-la

thì sống trong cảnh bần cùng

thiếu áo, thiếu cơm

Thiếu cả những nhu cầu tối thiểu?

Ôi! Tôi đã ngồi rất lâu

để trầm tư mặc tưởng

Để nghĩ về những ngôi chùa tháp nguy nga

Để nghĩ về những công trình tôn giáo

như  cung điện hoàng gia

Mà không hiểu lưỡng nguyên giá trị

Mà không hiểu sự cân phân tâm vật

Nơi dân tộc lạ kỳ này

tín ngưỡng duy linh!

Ôi! Tôi đã đi thăm cả một cõi tâm kinh

Mà cảm nghe cây lá bên đường

cũng sáng lên hoa chữ

Những nét chạm khắc rêu đen

Những con rồng giấu mình trong những bia đá vỡ

Nơi những tòa gạch nâu già

tuổi tác tuế sương!

Ôi! Huyền sử Bagan!

Bốn mươi ngàn tháp cổ Bagan!

Vi diệu mùi hương

Hương công đức

Hương tín tâm

Hương thâm u mật độ

Cùng hương tình, hương cảnh

của đất nước dễ thương nầy!

Ôi!

Cảm xúc bài thơ

chỉ như một thoáng khói mây

Xin tri tạ một lần tao ngộ

Ta hẹn ngươi, Bagan,

trên dặm về cổ độ

Nơi cõi Phật, lòng mình 

lặng lẽ, vô ngôn!

Vẫy tay chào

chùa tháp dập dờn hương!

Myanmar life hotel

Đêm 3/12/2008.