Tách trà không
tach tra khong
tách
trà không
Có
lần, thiền sư Nan-in tiếp một vị giáo sư đại học đến để tham vấn về Thiền.
Nan-in rót trà mời khách, ông rót đầy tách của vị giáo sư, và cứ tiếp tục rót
thêm. Vị giáo sư nhìn trà tràn ra ngoài cho đến lúc ông không nhịn được nữa,
“Thưa Ngài tách trà đã đầy tràn ra ngoài rồi, không còn thêm được nữa!” “Như là
tách trà này,” Nan-in nói, “nếu ông đã có đầy ý niệm và thành kiến rồi, làm sao
tôi có thể chia sẻ gì thêm cho ông nữa. Ông hãy đổ sạch tách của ông đi!”
Buông đi tách trà muộn phiền
Tôi nghĩ lời khuyên của ngài Nan-in cũng có thể áp dụng cho vấn đề hạnh phúc của
chúng ta nữa. Hạnh phúc sẽ không thể có mặt nếu như tách trà của mình còn đầy
những muộn phiền.
Thật ra chúng ta cũng đâu cần phải đi tìm kiếm hay xây dựng một trạng thái
hạnh phúc nào mới lạ đâu, điều chúng ta cần chỉ là biết buông bỏ mà thôi. Ta
buông bỏ những ganh tỵ, tham lam, nhỏ nhoi của mình.
Có người nghĩ rằng nếu như mình bỏ hết rồi thì ta sẽ còn lại gì đây? Nhưng
ta đâu phải chỉ là những tham lam, giận hờn thôi đâu! Chúng là gốc rễ của khổ
đau, thì thật ra ta chỉ buông bỏ những nguyên nhân của khổ đau mà thôi. Và hể
không cái này thì là có cái kia. Không mưa thì nắng, không bóng tối thì ánh sáng,
không khổ đau thì là hạnh phúc, không có giận hờn thì ta sẽ có tình thương.
Không cái này thì ta sẽ có cái kia.
Nếu như ta cứ cầm mãi một tách trà trên tay, thì dầu có nhẹ đến đâu rồi nó
cũng sẽ trở thành nặng. Và nếu như ta không đặt tách trà xuống thì làm sao mình
có thể viết một bài thơ, hứng một hạt mưa, hay nắm tay một người thân. Nếu như
ta cứ nắm chặt vào khổ đau bên này, thì dù có cố với mấy ta cũng sẽ không thể
nào chạm được hạnh phúc phía bên kia. Buông bỏ là để giúp ta có khả năng đi tới,
nhờ buông thả khổ đau mà ta tiếp xúc được với hạnh phúc đang có mặt.
Đừng cột chặt những gúc thắt.
Trong kinh có một danh từ chuyên môn gọi là kiết sử hay là nội kết, samyojana,
chúng là những gúc thắt, những khối vui buồn, khổ đau được kết tụ lại trong lòng
ta theo ngày tháng. Trong chúng ta ai cũng có một số những muộn phiền hoặc khó
khăn nào đó.
Và tôi thấy, đôi khi muốn mở những gúc thắt ấy, thật ra chúng ta cũng không
cần phải tìm cách tháo gở chúng ra, mà chỉ cần đừng cột chặt thêm vào nữa mà
thôi.
Đức Phật dạy rằng chúng ta dù trong hoàn cảnh nào, ai cũng có những cái hay
đẹp. Những cái hay và đẹp này không phải là sự tài giỏi, thông minh hoặc những
thành đạt của ta, mà là ở tấm lòng. Trong chúng ta ai cũng có một tấm lòng ấy.
Những khi ta làm một việc tốt, dầu không ai biết đến nhưng mình cũng cảm
thấy vui, khi nghe kể những hoàn cảnh bất hạnh ta cảm thấy thương xót và muốn
chia sẻ, giúp đở. Và mỗi khi làm một việc gì không tốt ta cảm thấy bức rức, khó
chịu. Chúng ta cảm nhận được những điều ấy là vì trong ta, tự bản chất, đều có
những hạt giống tốt lành.
Tôi đâu hỏi cô là ai?
Ngày xưa đức Phật đã giúp cho biết bao nhiêu người từ bậc vua chúa, tu sĩ, cho
đến những hạng thấp nhất trong xã hội. Tiếp xúc với ai, Phật cũng nhìn thấy được
cái bản chất hay đẹp, những hạt giống thiện lành đang có mặt sẵn trong tất cả
mọi người.
Có một lần trên đường đi, ngài A Nan gặp một cô thiếu nữ đứng bên cạnh một
giếng nước, ngài đi đến gần và xin cô ta một bát nước.
Cô thiếu nữ vừa thấy ngài A Nan đến vội tránh xa ra và nói rằng, "Thưa ngài
tôi thuộc giai cấp hạ tiện, tôi không có quyền cúng dường nước cho ngài, tôi sợ
sẽ làm ô uế ngài." A nan nhìn cô thiếu nữ và nói rằng, "Tôi đâu có hỏi hay là
xin địa vị, giai cấp của cô đâu. Tôi chỉ muốn hỏi xin cô nước mà thôi."
Lời nói của ngài A Nan thật bao dung quá phải không bạn. Chúng ta nhiều khi
cũng giống như cô thiếu nữ ấy, có những quá khứ, có những việc xưa cũ mà mình cứ
ôm ấp và giữ chặc mãi, khiến cho ta không còn có thể tiếp xúc được với một thực
tại mới.
Hãy để cho thực tại chảy trôi.
Trong mỗi chúng ta ai cũng đều có sẵn một tâm từ, nhưng muốn thể hiện được tình
thương ấy, mình phải có một tuệ giác và một cái nhìn rộng lớn. Tình thương ấy
phải được nuôi dưỡng, phát triển bằng sự buông bỏ những thành kiến của mình,
bằng một cái thấy trọn vẹn và tự nhiên…
Từ bi có nghĩa là nâng đở một người vừa vấp ngã, mà đôi khi cũng có nghĩa là
ta phải biết ngồi lặng thinh. Lòng từ bi không có một khuôn khổ nào nhất định,
nó phải đuợc áp dụng cho giây phút và hoàn cảnh của hiện tại.
Sự sống là một dòng sông linh động, nó luôn trôi chảy và biến đổi, không có
một hờn giận, muộn phiền nào sẽ còn mãi nếu như ta thôi đừng ôm chặt nó lại. Đừng
nhốt sự sống của mình vào một tách nước nhỏ bé. Nước nếu bị cô đọng thì dầu
trong mát đến đâu cũng sẽ trở thành nước ao tù. Hãy để cho nó được tiếp tục lưu
chuyển, để ta có thể tiếp nhận được một hạnh phúc mới của ngày hôm nay.
— Duy
Nhiên